Bebeklerde Ortalama Ateş Kaç Olmalıdır?

Yüksek ateş, daima çocuk sahibi ailelerin korkulu rüyası olmuştur. Peki, çocuklarda ateşin yükselmesi gerçekten de düşünüldüğü kadar kötü bir durum mudur; yoksa çoğunlukla vücudun uyarı sisteminin verdiği doğal bir sinyal midir?

İnsanın bilmediği şeye korku ile yaklaşması çok doğal. Hele de söz konusu, uğruna dünyaları bile gözünüzü kırpmadan feda edebileceğiniz çocuğunuzsa… Bu sebeple aklınızdaki sorulara cevap ararken, sizin için korku unsuruna dönüşen şeyin aslında ne olduğunu bilmeniz oldukça önemli. Dolayısıyla önce, ateş nedir ve bebeklerde ateşin yükselmesi ne anlama gelir sorularının yanıtına ulaşmak gerekiyor. Bizler de yazımızın devamında, işte bu soruların yanıtlarını tüm detaylarıyla sizlerle paylaşıyor olacağız. Hadi, başlayalım!

Ateş Nedir?

Ateş için vücudun normal sıcaklığının yükselmesiyle meydana gelen bir tepki diyebiliriz. Beynin hipotalamus bölgesi, vücudun hangi sıcaklıkta olması gerektiğini biliyor ve doğru ısının korunması için vücuda mesaj gönderiyor. Ancak ateş, düşünüldüğü gibi tek başına bir hastalık değil; genellikle başka bir soruna karşı vücudun gösterdiği bir belirti olarak ortaya çıkıyor.

Ateşin yükselmesi kısaca, vücudun olağandışı bir durumla ya da hastalıkla savaştığını ve bağışıklık sisteminin bu doğrultuda çalıştığını anlatıyor. Bu yönüyle de vücudun verdiği bir alarm olarak, hastalıklara tanı konulmasına yardım ediyor. Hatta orta derecede yükselmiş bir ateşin, mikroorganizmaların üreyerek toksin oluşturmalarını engellemeye yardımcı olduğu biliniyor.

Bebeklerde Ateş Neden Olur?

Ebeveynlerin binbir emekle büyüyen evlatlarının üzerine titremeleri, elbette çok anlaşılır. Bu nedenle özellikle de bebeklerde görülen ateş ebeveynleri fazlasıyla endişelendirebiliyor. Fakat ısı artışı, acaba her zaman korkulacak bir şey olduğu anlamına mı geliyor? Yoksa ateş bazen korkunun yersiz olduğu durumlarda da yükselebiliyor mu? Öyleyse gelin, bebeklerdeki vücut ısısı artışının nelere işaret edebileceğine bir göz atalım:

Enfeksiyonlar, bebeklerde ateşin en sık görülen nedenleri. Soğuk algınlığı ve grip gibi viral enfeksiyonlarda ateş, ilk 24 saat içinde görülen tek belirti olabiliyor. Ateşten sonra ise genellikle burun akıntısı, öksürük ve ishal gibi semptomlar ortaya çıkıyor. Bakteri kaynaklı enfeksiyonlar sonucunda da viral enfeksiyonlarda olduğu gibi ateş görülebiliyor. Ancak ateşin ne kadar yüksek olduğu, bebeğin ne kadar hasta olduğu hakkında belirleyici bir rol oynamıyor.

Giyinme ve Ortam Şartları

Bebeklerin kalın ve fazla giydirilmesi veya sıcağa maruz kalması, hafif derecede ateş yükselmelerine sebep olabiliyor.

Aşılanma

Bebeklerde ve çocuklarda, aşının ardından da ateşlenme görülebiliyor. Ateş, çoğu zaman aşıdan sonraki 12 saat içinde başlıyor ve iki ila üç gün sürüyor. Bu durumda ateşin yükselmesi genellikle aşının işe yaradığını gösteriyor.

Diş Çıkartma

Diş çıkartmak, bebeklerin ve çocukların vücut ısısında hafif bir artışa sebep olabilse de bu artış endişelenilecek kadar yüksek olmuyor.

Çeşitli Hastalıklar ve Alerjik Reaksiyonlar

Bebeklerde ateşin kaynağı bazı durumlarda zatürre, menenjit, apandisit veya eklem ve kemik iliği enfeksiyonu gibi ciddi hastalıklar olabiliyor. Sık olmamakla birlikte ateşin metabolik bozukluklar, romatizmal hastalıklar, yiyecek ve ilaçlara karşı alerjik reaksiyonlar gibi sebeplerinin olabildiği de biliniyor.

Ateşin belirli bir sebep olmadan 24 saatten fazla sürmesi veya bir sebebi varken 72 saatten sonra düşmemiş olması halinde, mutlaka doktorun aranması gerekiyor. Özellikle de yeni doğan bebeklerde ateşin yükselmesi ilk üç ay tehlikeli olabiliyor. Böyle durumlarda hiç vakit kaybetmeden bir hekime danışmak büyük önem taşıyor.

Bebeklerde Kafa Ateşi Neden Olur?

Aileler, bebeklerinin alnını ten teması yoluyla kontrol ettiklerinde, bazen bebeğin kafasının vücudundaki diğer bölgelerden daha sıcak olduğunu hissedebiliyor. Böyle durumlarda eller endişeyle termometreye gidiyor, lakin termometrenin gösterdiği derece çoğunlukla normal kabul edilen sınırları aşmıyor. Haliyle bu da şaşkınlık yaratarak, ebeveynleri söz konusu duruma farklı bir neden aramaya itebiliyor.

Birtakım çevresel etmenler, bebekte kafa ateşlenmesine yol açarak size bebeğinizin ateşinin çıktığını düşündürebilir. Başın ısınmasına sebep olabilecek dış faktörler dışında başka semptomlar da görmüş ya da sıcaklığın birkaç gün boyunca azalmadığını fark etmişseniz doktora görünmelisiniz. Buna üç aydan küçük bebeklerde özellikle dikkat edilmesi son derece önemli!

Bebeklerde kafanın vücudun genelinden daha sıcak olması, çoğu durumda bir tehlikeye işaret değil. Bu duruma nelerin sebep olabileceğini bilmek, başın ısısını düşürmeye yardımcı olabilir. O halde olası sebepleri de vakit kaybetmeden inceleyelim:

Sıcak ve nemli hava veya bebeğin bulunduğu odanın ısısı, baş bölgesinde ateş görülmesine neden olabilmektedir. Bu durumda ısıyı normal seviyeye getirmek faydalı olacaktır.
Bebeği mevsime uymayan kıyafetlerle sarıp sarmalamak ve başına bere takmak da kafa ateşinin yükselmesine yol açabilmektedir.
Bebeğin uzun süre belirli bir pozisyonda uyuması, baş sıcaklığının artmasının bir başka nedenidir. Zira bazı pozisyonlarda kan akışı başa doğru yönelebilmektedir.
Fazlaca ağlayan ve sevimli heyecanlarla hareketlenen bebeklerde de kafa bölgesinin ısındığı görülebilir.
Diş çıkaran bebeklerde, yüz ve baş çevresinde daha belirgin olan bir ısı artışı hissedilebilmektedir. Böyle bir durumun var olup olmadığını anlamak için bebeğin, şişmiş diş etlerini rahatlatma gayesiyle nesneleri ısırmaya yönelip yönelmediğini kontrol etmek ipucu olabilir.
Bazı ilaçlar da -baş gibi- vücudun belirli bir bölgesini daha sıcak hale getirebilmektedir.

Bebeklerde Ateş Kaç Olmalıdır?

37.7 Ateş Bebeklerde Normal mi?

Vücut, gün içinde ister istemez beden ısısını değiştirebilen hava vb. dış etkenlere maruz kalıyor. Vücudun 37°C olması normal kabul ediliyor fakat bu sıcaklık, gün boyunca sabit kalmayıp 36.1 °C’den 38 °C’ye kadar değişebiliyor. Bedendeki bu ısı değişimi, bebeklerde ve çocuklarda yetişkinlere oranla daha fazla görülüyor. Dolayısıyla sıkça sorulan “Bebeklerde 37.7 ateş normal mi?” sorusunun yanıtı da bu şekilde ortaya çıkmış oluyor.

Ateş; rektum (makat), ağız, kulak, koltuk altı, alın gibi birkaç farklı şekilde ölçülebiliyor. Hekimler, çocuklarda sadece dijital termometre kullanılmasını öneriyor. Çünkü manuel termometreler, cıva ihtiva etmeleri sebebiyle zehirlenme riski oluşturduğu için tehlikeli bulunuyor.

Bebeklerde Rektum (Makat) Ateşi Kaç Olmalı?

Makattan yapılan ateş ölçümü, dış ortamdan daha az etkilendiği ve vücut içi sıcaklığa en yakın değerle ulaşabildiği için en güvenilir sonuçları veriyor. Makattan ölçüm yapıldığında, 38°C’den itibaren ateşlenmeden söz edilebiliyor. İlk üç aya kadar olan bebeklerde bu ısı artışına özellikle dikkat etmek gerekiyor.

Makattan ateş ölçümü, büyük bebeklerde ve çocuklarda rahatsız edici olabileceğinden genellikle üç ayın altındaki bebekler için tavsiye ediliyor. Unutmayalım, bebeklerin ve çocukların ateşini ölçerken doğru yöntemi seçmek ve çocuğun kendisini rahat hissetmesi sağlamak çok önemli!

Bebeklerde Kulak Ateşi Kaç Olmalı?

Kulak termometresi, ufak bebeklerde kulak kanalları dar olduğu için altı ayın altındaki bebeklere önerilmiyor. Altı aydan büyük çocuklarda ise bu yolla yapılan ölçüm, hipotalamusa yakın bir alandan sağlandığı için doğru sonuçlar verebiliyor. Bu yolla yapılan bir ölçümün sonucu 38°C’den yüksekse ateşin yüksek olduğu kabul ediliyor.

Bebeklerde Koltuk Altı Ateşi Kaç Olmalı?

Koltuk altından yapılan sıcaklık ölçümü, kolay uygulanması bakımından sık tercih ediliyor ancak ortamdan etkilenmesi sebebiyle her zaman doğru sonuçlar vermeyebiliyor. Aynı zamanda bölgenin büyük arterlere yakın olmaması da tutarsızlığa neden olabiliyor. Koltuk altından ateş ölçümü, bir yaşın altındaki çocuklarda sonuçların güvenilirliği açısından önerilmiyor. Ancak dört yaşın altındaki çocuklar ile diğer ateş ölçme yöntemlerinde zorluk çıkartan çocuklarda bu yöntem kullanılabiliyor. Koltuk altından yapılan bir ölçümün sonucu 37,2°C’den fazlaysa ateşin yüksek olduğu kabul ediliyor.

Bebeklerde Alın Ateşi Kaç Olmalı?

Alından ölçülen ateş, kulak ve makattan ölçülen ateşe kıyasla daha az doğru sonuçlar verse de bebek için rahat, aileler için de hızlı ve kolay bir yöntem olması bakımından sıkça tercih ediliyor. Bu yolla yapılan bir ölçümün sonucu 38°C’nin üstünde ise ateş yüksek olarak kabul ediliyor.

Bebeklerde Ağız (Oral) Ateşi Kaç Olmalı?

Ölçüm öncesinde ağız sıcaklığını etkileyecek bir şeyler tüketildiyse, ağız termometresinin yarım saat kadar bekledikten sonra kullanılması gerekiyor. Bu yolla yapılan bir ölçümün sonucu 37,8°C’den fazlaysa ateş yüksek sayılıyor. Ancak ağızdan yapılan sıcaklık ölçümü, bebeklere ve dört yaşın altındaki çocuklara önerilmiyor.

Çocuklarda Ateş Düşürme Yöntemleri

Ana babaların korkulu rüyası olan yüksek ateşin her durumda tehlikeli kabul edilmediğini artık biliyorsunuz. İçiniz rahat olsun! Peki, çocuğunuzun ateşlenmesi durumunda neler yapabileceğinizi de öğrenmeye ne dersiniz? Öncelikle; bebekler ve altı aydan büyük çocukların ateşlenmeleri söz konusu olduğunda, ilk yapılması gereken çocuğun davranışlarını izlemek. İştahında, uyku düzeninde ve oyun oynama isteğindeki farklılıklar, endişeye mahal olup olmadığı noktasında güçlü birer ipucu niteliğinde. Sonrasında ise şu adımları izlemeniz faydalı olabilir:

Çocuğunuzun odasını havalandırarak temiz hava almasını sağlayabilirsiniz.
Ateşin daha kolay düşmesi için çocuğunuzun düzenli olarak sıvı tüketmesini sağlayabilirsiniz.
Çok kalın olmayan hafif kıyafetlerle ateşin düşme sürecini hızlandırabilirsiniz.
Çocuğunuza ılık suyla banyo yaptırabilirsiniz.

Konu ile İlgili Diğer Merak Edilenler

Her çocukta ateş görülebiliyor ve çoğu durumda vücut ısısı birkaç gün içinde normale dönüyor. Bir yaşından büyük bebekler ve çocuklar söz konusu olduğunda; davranışların ve hareketliliğin her zamankinden farklı olup olmadığını gözlemlemek, termometrede görülen sayıları yorumlamaktan daha anlamlı sonuçlar verebiliyor. Fakat çocuğunuzun ateşlenmesi durumunda yapmanız gerekenlere ya da ateşin ne anlama gelebileceğine dair soru işaretleriniz olduğunda, her şeyden önce bir doktorun bilgisine başvurmak gerekiyor.

Ateşi Olan Çocuğa Nasıl Yaklaşılmalıdır?

Her ebeveynin ateşle ilgili kafasına takılan sorulardan biri de ‘‘Uyguladığım tedavi çocuğuma iyi gelir mi?’’ sorusu oluyor. Halk arasında yaygın olan yanlış tedavi yöntemleri sebebiyle, çocukların hastalığı iyiye gitmek yerine ilerleyebiliyor. Bu yüzden ateşi olan çocuğa nasıl yaklaşılması gerektiğini bilmek çokça önem arz ediyor.

Ateşi düşürmek için bol bol sıvı tüketmenin yararı malum… Ancak çocuğa verilen içeceklerin çok sıcak ya da çok soğuk olmamasına dikkat etmek şart!
Ateşli hastalıkların tedavisinde yaygın kullanılan ilaçların etken maddeleri olan parasetamol ile ibuprofen kullanımında, çocuğun yaşına ve ihtiyacına göre doğru dozların alınmasına dikkat etmek gerekiyor. Bu ilaçların, verilmesi gereken saat aralıklarını atlamadan kullanılması önem taşıyor. (Elbette burada, herhangi bir ilaç kullanmadan önce doktora danışmanın önemini bir kez daha yinelemek isteriz!)
Vücut ısısı yükselmiş çocuğu kalın kıyafetlerden kurtarmak yerine daha da kalın giydirmek, yapılan hatalardan bir başkası! Kalın giysilerle sarılan çocukta ateş daha fazla yükselebiliyor.
Ateşi düşürmek için vücuda alkol sürmek de doğru kabul edilen bir başka yanlış uygulama. Alkol cilt tarafından emilerek ya da solunum yoluyla ciğerleri etkileyerek, çocukta riskli durumların ortaya çıkmasına sebep olabiliyor.

Kritik hatalardan biri de ateşi düşürmek için bilinçsizce aspirin kullanmak! Aspirin mide ve bağırsak rahatsızlıklarının beraberinde karaciğer ile beyni etkileyen ciddi bir hastalık olan Reye Sendromu gibi yan etkilere yol açabiliyor. Bu yüzden hekime danışmadan aspirin kullanmaktan kaçınmak gerekiyor.

*Bu sayfada yer alan bilgiler, doktorunuzun ya da bir sağlık hizmetleri uzmanının verdiği önerilerin yerine geçmemelidir. Bebeğiniz hakkında en doğru bilgi için pediatri uzmanınıza danışmanız gerekmektedir.