Bebeklerde Tuvalet Eğitimi

Çocuğunuza tuvalet eğitimini zamanı geldiğinde mutlaka öğretmelisiniz. Doğru tuvalet eğitimi verilmeyen çocuk, ileriki yaşlarında psikolojik sorunlar yaşayabilir.

Çocuğunuz için tuvalet eğitimine hem sizin hem de onun hazır olduğu bir dönemde başlamanız çok önemlidir. Uzmanlar bebeklerde tuvalet eğitimi için en uygun dönemin 24-36 aylar arası olduğunu belirtmiştir. Yanlış ve hazır olmadığınız bir zamanda bu eğitime başlamanız, çocuğunuzun bu aşamayı rahatça atlatmasına engel olabilir.

Peki çocuğunuzun tuvalet eğitimine hazır olduğunu nasıl anlayacaksınız?

Hem fizyolojik olarak kas gelişimini tamamlamış olması, hem gelişimsel olarak kendini ifade becerisini kazanmış olması hem de psikolojik olarak sağlıklı bir dönemde olması durumunda çocuğunuz tuvalet eğitimine hazırdır. Kısacası, çocuğunuz aşağıda sıraladıklarımızı yapabiliyorsa bu döneme hazır demektir.

• Kendi başına yürüyebiliyorsa,
• Evet-Hayır/ Yap-Yapma gibi kolay komutlarınızı yerine getirebiliyorsa,
• Kendi isteklerini kelimelerle anlatabiliyorsa,
• Kendi başına kolay kıyafetlerini çıkarabiliyorsa,
• Gün içinde 2-3 saat altını ıslatmadan kalabiliyorsa,
• Tuvalet saatleri bir rutine oturmuşsa,
• Altı ıslandığında rahatsızlığını ifade etmeye başladığında tuvalet eğitimine başlama zamanı gelmiş demektir.

Çocuğunuzun tuvalet eğitim zamanı gelmiş olmasına rağmen bazen zorluklar yaşayabilirsiniz. Bu belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

• Çocuğunuz yukarıda saydığımız belirtileri göstermiyorsa,
• Sürekli kabızlık problemi yaşıyorsa,
• Son dönemde hayatında onun için önemli bir farklılık olmuşsa (yeni bakıcı, yeni kardeş, taşınma, ölüm vb.)
• Tuvalet eğitimini verecek kişi gergin, sinirli ve bu durum için yeterli zaman ayıramayacağını düşünüyorsa,
• Çocuğunuza birden fazla kişi tuvalet eğitimi vermeye çalışıyorsa

Tuvalet eğitiminde anne-babanın rolü

Unutmayın bu eğitim döneminde sabırlı olmanız çok önemlidir. Eğitim sırasında bir adım ileri, bir adım geri gidilmesi en sık rastlanan durumlardan biridir. Her defasında bu durumu sabırla karşılamalı ve öfkelenmeden tuvalet eğitimine devam etmelisiniz. Eğer çocuğunuz beklenmedik, aşırı tepkiler veriyor ve tuvaletini yapmayı reddediyorsa eğitime bir dönem ara verin ve o hazır olduğunda tekrar başlayın.

Aşırı ısrarcı olup bu süreci inatlaşma ile geçirmek beklenmedik sonuçlar doğurabilir. Tuvalet eğitimi süresince kontrol sizde değil çocuğunuzdadır. Dolayısıyla sizin üzerinize düşen görev; bu süreçte çocuğunuza mümkün olduğunca destek olmak, onu yüreklendirmek ve sabırlı davranmaktır.

Tuvalet eğitimine başlamadan önce çocuğun tuvalete veya lazımlığına alışmış olması önemlidir. Her gün belirli aralıklarla tuvaleti olsun olmasın tuvalete ya da lazımlığa oturarak alıştırmalar yapmak alışkanlık edinmeyi kolaylaştırır.

• Çocuğunuzu iyi gözlemlemeniz ve çişini ya da kakasını yaparken nasıl davrandığının farkında olmanız, onu uygun zamanlarda tuvalete yönlendirmeniz için uygun olacaktır. Örneğin yüzünün şekli değişebilir ya da yürürken bir anlığına durabilir. Bu tür durumlarda onu tuvalete ya da lazımlığa yönlendirmek, eğitimi başlatmak için işinize yarayacaktır.
• Çocuklar tuvaletlerini birkaç dakikadan fazla tutamazlar, o nedenle tuvaletlerinin geldiğini söyledikten ya da siz fark ettikten sonra en hızlı şekilde tuvalete götürmek önemlidir.
• Lazımlık çocuğun rahatlıkla ulaşabileceği bir yerde olmalıdır. Çocuk lazımlığına eğitim sürecinden önce kıyafetleriyle oturtturularak alışması sağlanabilir.
• Sifon sesinden korkan, tuvaleti yalnızca pis bir yer olarak tanıyan çocukların eğitim süreçleri daha zor olmaktadır. O nedenle zaman zaman çocuğun sifonla oynamasına, tuvalete girmesine aşırı tepkiler vermemek gerekir.
• Tuvalet eğitimine dar zamanlarda başlamamak önemlidir. Süresi çocuktan çocuğa değişmekle birlikte bu eğitimin tamamlanması zaman almaktadır.
• Kız çocuklarının anneyi, erkek çocuklarının babayı model almaları, onları izleyebilmeleri süreci kolaylaştırmaktadır.
• Çocuğun daha rahat hareket edebilmesi ve lazımlığa oturabilmesinikolaylaştırmak için mümkün olduğunca kendisinin çıkarabileceği türden kıyafetleri giydirmeye özen gösterilmelidir.
• Tuvalet eğitimi verilmeye başlanıldığı zaman bez artık kullanılmamalıdır. Bez kullanmaya devam etmek eğitimi uzatacaktır. Genellikle anneler üşüyeceğini düşünerek, kış aylarında bez çıkarmaktan endişe duymaktadır. Ama çocuğun doğduğu zamana göre, yazın gelmesini beklemek gecikmeye neden olabilir. Her çocuk tuvalet eğitimi sürecinde ara sıra altına kaçırabilir. Bu durumda çocuğa kızılmamalı, ayıplanmamalı, cezalandırılmamalıdır.
• Çocuğa sık sık tuvaleti olup olmadığını sormak yerine, belli aralıklarla tuvalete birlikte giderek kontrol etmek daha uygun olacaktır. Kakası için, her yemek öğününden sonra tuvalete oturtmak eğitimi kolaylaştırır. Ancak oturma süreleri uzun olursa, çocukla inatlaşma artar ve eğitim gecikir.
• Tuvalet eğitiminde en büyük ödül “aferin” dir. Tuvaletini artık bezine yapmıyor olmasını büyük ödüllerle, aşırı tepkilerle karşılamak zaman zaman altına kaçırdığında kızmak kadar yanlıştır. Alkışlamak, çok önemsemek, ödüller vaat etmek, tuvalet zamanını adeta bir tören haline getirmek eğitime ve sonraki sürece zarar verecektir.
• Çocuk lazımlığa ya da tuvalete oturduğunda onun yanında kalıp, oyalanması sağlanabilir. Onu tek başına bırakıp gitmek, oturma süresini kısaltacağı için eğitimi güçleştirir.
• Çocuğa “aferin” demek için tüm görevi yerine getirebilmesi beklenmemelidir. Örneğin tuvalete yetişememiş bile olsa tuvalete gitmiş ve pantolonunu çıkarmış olması da övülmelidir.
• Çocuk tuvaletini yaptığında onu çişinden ya da kakasından tiksindirecek, yaptığı şeyden utanmasına yol açacak sözler söylenmemelidir (ay ne pis, koktu vb.)
• Çocuğun tuvalet eğitimini kısa sürede tamamlayabilmesi ya da tamamlayamaması, hiçbir zaman çocuğun genel başarısı ya da başarısızlığı olarak yansıtılmamalıdır. Tuvalet eğitimi gelişimin doğal bir sürecidir.