- Yenidoğan Bebek
- Bebek
- Hamilelik
- Çocuk
-
Araçlar
Kız Bebek İsimleri
Erkek Bebek İsimleri
Çok Aratılanlar:
Hamilelik Belirtileri
Çin Takvimi
Atopik Dermatit
Bebeklerin Aşı Takvimi
Kolik Bebek
Geçmişten günümüze yaşatılan bir gelenek: “Diş hediği”, namı diğer “diş buğdayı!” Siz bu geleneğe, çiçeği burnunda annelerin son zamanlarda gittikçe yaygınlaşan diş buğdayı partilerinden aşina olabilirsiniz. Peki, diş hediği geleneğinin köken bakımından derinliğine dair ne kadar bilgi sahibisiniz?
Eski Türk ritüellerinden bazıları, izlerini günümüzde de sürdürmeye devam ediyor. İşte diş buğdayı geleneği de bunlardan biri! Bebeğin ilk dişinin çıkmasıyla birlikte gerçekleştirilen ve adı çeşitli yörelere göre “diş bulguru”, “diş aşı” ya da “diş hediği” olarak değişiklik gösteren bu gelenek, aynı zamanda yöreden yöreye farklı anlamlar da kazanıyor. Hadi, diş buğdayıyla ilgili tüm bunları ve daha fazlasını birlikte keşfedelim!
Diş hediği olarak bilinen ritüel bebeklerin ilk defa diş çıkarmalarını kutlamak için aileler tarafından düzenleniyor. Bebeklerin ilk dişlerini çıkarma süreçleri oldukça sancılı geçebiliyor. Bu yüzden Anadolu kültüründe bir bebeğin diş çıkarmasının, kutlanacak bir ritüel haline gelmiş olmasına şaşmamak lazım! İnanışa göre diş çıkarmak bebeğin fiziksel ve zihinsel yeteneklerini artırıyor. Diş hediği geleneği sayesinde ise diş çıkartan bebeğin bu süreci olabildiğince ağrısız ve sorunsuz geçirmesi hedefleniyor.
“Hedik”in kelime anlamı “kaynatılmış buğday, bulgur, mısır ve benzeri şeyler” olarak açıklanıyor. Diş hediğinde çoğunlukla suda buğday kaynatılıyor. Kaynatılan buğday misafirlere dağıtılarak bebeğin diş çıkarması karşısında duyulan mutluluk sevenlerle paylaşılmış oluyor. Böylece bereketin çoğaltılması, bebeğin rızkının artması ve çıkacak diğer dişlerin sağlam olması dileniyor. Kaynatılan bu aşın aynı zamanda bebeğin hayatının zorlu diş çıkarma evresinde onu kötülükten uzak tutacağına da inanılıyor.
Diş buğdayıyla ilgili fikir sahibi olduktan sonra en çok merak edilen konulardan biri, diş buğdayının bebekler kaç aylıkken yapılabileceği oluyor. Aslında bu sorunun cevabı oldukça basit! Diş buğdayı bebeklerin ilk diş çıkardığı dönem içerisinde yapılıyor. “Süt dişlenmesi” adı verilen bu dönemin zamanı bebekten bebeğe değişebiliyor olsa da ilk dişler genellikle bebek altı aylıkken çıkmaya başlıyor. Yani, bebeğinizin ilk dişinin çıkmaya başladığını fark ettiyseniz, diş buğdayı geleneğini uygulamaya koymanın tam sırası!
Diş buğdayı kutlaması bebeğin ilk dişinin çıktığı fark edildikten sonra yapılıyor. Kutlamanın amacı ise bebeğin gelecekte inci gibi sorunsuz dişlere sahip olması isteğine dayandırılıyor. Geleneğe göre dişin çıktığını gören ilk kişinin, bebeğe yeni kıyafetler alması ya da dikmesi gerekiyor. Bunun ardından bebeğin ebeveynleri tarafından buğday, nohut, fasulye, mısır gibi baklagiller kullanılarak suda kaynatılıyor. Böylece ortaya çıkan hedik kaplara doldurularak üzeri süsleniyor.
Diş buğdayını yapan aile akrabaları, arkadaşları ve komşuları gibi yakınlarını evine davet edebiliyor. Hemen ardından eve gelen tüm misafirlere hedikten ikram ediliyor. Diş buğdayının bir kısmı ise bebeğin başından aşağı dökülüyor. Bunun nedeni bölgeden bölgeye değişmekle birlikte, genellikle bebeğin dişlerinin çabuk ve muntazam çıkması gibi sebeplere dayandırılıyor. Aynı zamanda bebeğe, çıkan dişlerinin sayısı kadar buğday tanesi de yutturuluyor.
Diş buğdayında eve davet edilen misafirlerin bebeğin önüne makas, kalem, altın, ayna gibi birtakım nesneler koyması gerekiyor. Böylece bebeğin bu eşyalardan hangisini seçeceği seyrediliyor. Bebeğin seçtiği eşyanın ise gelecekte ne olacağına dair bir gösterge ortaya koyacağına inanılıyor. |
Diş hediği sade bir uygulama gibi görünse de yıllar geçtikçe her gelenek gibi o da günümüz kültürüyle yoğrularak bugünlere geliyor. Bu da diş hediğini önceki yıllarda olduğundan daha şatafatlı ve bir o kadar keyifli bir ritüel haline getiriyor. Diş hediği kaynatıldıktan sonra çeşitli şekerler ve kuruyemişlerle süsleniyor. Böylece oldukça basit bir şekilde elde edilen buğday aşı, gösterişli ve çok daha lezzetli bir hal alıyor.
Son yıllarda diş hediği bir parti olarak ele alınıyor. Bu partinin organizasyonu ise tabii ki bebeğin ilk çıkan dişine uygun olacak şekilde düzenleniyor. Bunun içinde pastalar, börekler ve kurabiyeler gibi başka yiyeceklerle farklı farklı ev süsleri de bulunuyor. Eğer siz de bebeğiniz için diş buğdayı partisi vermeye niyetliyseniz yapabileceklerinize dair biraz daha detaya ne dersiniz?
Bir bebeğin büyüme sürecinde yaşadığı irili ufaklı her türlü gelişme sizce de adeta bir mucizeyi andırmıyor mu? Haliyle bebeğin gelişim aşamalarından biri olan ilk dişi için diş buğdayı yapıp buna biraz eğlence eklemenin hiçbir sakıncası yok! Peki, diş buğdayı partisinde neler yapılır? Diş buğdayında öncelikle dişi çıkan bebek için bunu gören kişi tarafından bebeğe yeni kıyafetler alınıyor. Ardından, yeni çıkacak tüm dişlerin düzgün çıkması için buğday, nohut ya da benzeri bir besin kaynatılarak diş hediği yapılıyor ve üzeri çeşitli şekillerde süsleniyor.
Partinin ana teması olan hedik hazırlandıktan sonra misafirler, hedik ikram etmek üzere eve davet ediliyor. Bunun yanında çeşitli tatlılar, börekler, pastalar yapılarak kutlamayı biraz daha renkli bir hale getirmek de elbette mümkün! Parti esnasında ise seçilen yörenin adetlerine göre ufak tefek değişikliklerle bebeğin gelecek dişleri için iyi dileklerde bulunuluyor. Örneğin; Kars ve Erzurum çevresinde dişin çıktığını gören ilk kişinin hediye olarak madeni bir nesne vermesi bebeğin sonraki dişlerinin de sapasağlam geleceğine dair bir inancı sembolize ediyor.
Her anne bebeği için en iyisini ister. İleride bebeğine güzel anılar bırakırken, eski bir Türk adetini de yaşatmak adına düzenleyebileceği diş buğdayı partisi de hiç şüphesiz bu “en iyi”nin içine dahil! Tahmin edersiniz ki bu partide ana temanın diş ve hazırlanan diş hediği olması dışında kalan her şey, yaratıcılığınızın sınırlarına bağlı. Yine de vereceğiniz diş buğdayı partisi için birkaç öneri fena olmaz, ne dersiniz?
Mevzu kutlama olunca, neyi kutladığınızdan bağımsız olarak pasta olmazsa olmazların başında geliyor. Elbette, pastanızı temanıza göre özelleştirmekte serbestsiniz! Madem konu bebeğinizin ilk dişi, pastayı da buna uygun olarak süsleyebilir, böylece misafirleriniz için hoş bir ilk izlenim uyandırabilirsiniz.
Gelsin börekler, gitsin çörekler! Partinin yıldızı buğdayla hazırladığınız diş hediği olsa da hamaratlığınızı konuşturmanın hiçbir sakıncası yok. Bunun için evinize buyur ettiğiniz dostlarınıza diş temalı ufak kurabiyeler ve şekerlemeler hazırlayabilir, çayın yanında ağızlarının tatlanmasını sağlayabilirsiniz.
Misafirleriniz diş buğdayı partisine elleri boş gelmeyecektir. Elbette bu sizin ve bebeğinizin partisi, yani bütün hediyeler sizin! Ancak yine de onlara küçük bir jestle karşılık vermek isteyebilirsiniz. Bunun için misafirlerinize sizi ve bu özel günü hatırlatacak ufak bir hediyelik vermek çok hoş bir hareket olarak takdir toplayacaktır.
Her ne kadar diş buğdayı geleneğini günümüze uyarlamış olursanız olun, kültürün içinde ritüelleri sürdürmek için sözlü anlatılar değerlidir. Bu sebeple siz de geçmişten günümüze diş buğdayı geleneğini misafirlerinize anlatarak hem onların da hayatlarında bu geleneğe yer vermesini sağlayabilir hem de köklerinizden kopmadan sözlü kültüre bir katkıda bulunabilirsiniz.
Diş buğdayı partisinin tek bir teması var: Diş! Bu yüzden evinizi diş temalı süslerle dekore ederken elinizi korkak alıştırmayın! Ayrıca pastanın, kurabiyelerin ve börek çöreğin topluca duracağı şık bir masayı donatmak da oldukça hoş bir fikir olabilir. Bunun yanı sıra, gelen hediyeleri tek bir yerde toplamak için diş çıkartmalarıyla bezenmiş bir hediye sepeti hazırlamak isteyebilirsiniz.
Kaynaklar;
Loading...
