Hamilelikte Duygusal Değişimler

Hamilelik sırasında değişen duygu durumlarını doğru veya yanlış olarak sınıflandırmak mümkün değil. Ancak hamilelik sürecindeki duygusal değişimlerle nasıl baş edeceğiniz hakkında birkaç ipucu verebiliriz!

Hamilelik döneminde yepyeni ve yoğun hislerle birlikte ruh hali değişimlerine de maruz kalabilirsiniz. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi’nde yayınlanan bir makaleye göre, gebe kalan kadınların yaşadığı duygu değişimleri ve bebeğin sağlığına ilişkin duyulan anksiyete normal kabul ediliyor. Bu duygular her kadında farklı bir şekilde ortaya çıkabiliyor. Hamilelik döneminde ortaya çıkabilecek duyguları tanımanız ve bu duygularla baş edebilmeniz için size bir rehber hazırladık. Hadi, okumaya hemen başlayın!

Gebelikte Duygu Değişimi Neden Gerçekleşir?

Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi’nde yayınlanan makaleye göre, gebelik süresince ortaya çıkan fiziksel ve ruhsal problemlerin büyük bir kısmı hormonal değişikliklere ve genişleyen uterusa bağlı olarak meydana geliyor. Nitekim hamilelik döneminde vücuttaki progesteron ve östrojen hormonlarının seviyesi artıyor.

Gebelik döneminde hormon seviyesinde yaşanan artış beynin bazı durumları farklı algılamasına yol açabiliyor. Ancak hormonal dengesizliğe bağlı olarak meydana gelen duygu değişimlerinin gebelikte oldukça yaygın olduğunu söylemek mümkün. Dolayısıyla bu duygular yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemiyorsa endişe etmeniz gerekmiyor. Gelin, hamilelik döneminde karşılaşabileceğiniz değişimlere bir göz atalım.

Kendini Sorgulama ve Stres

Ailenize minik bir üyenin katılması heyecan verici olduğu kadar stresli bir süreç de olabilir. Nitekim birçok anne adayı gelecek planları, ekonomik durum, barınma ve sağlık konusunda çeşitli endişeler taşıyor. Bu endişeler de gebelik ilerledikçe strese yol açabiliyor. Nasıl bir anne olacağınız konusunda kendinizi sorgulayıp stres seviyenizi artırmak yerine ebeveynlere yönelik kitapları ve makaleleri okuyarak bu süreci kendinizi geliştirmek için kullanabilirsiniz.

Fiziksel Değişim

Hamilelikle birlikte vücutta fiziksel değişimler de meydana geliyor. Birçok anne adayı bu dönemde vücutlarındaki değişimden rahatsız olabiliyor. Beden imajıyla ilgili endişelere sahipseniz bu durumun bir anksiyete krizine dönüşmesini önlemek için gebelik döneminde yapılabilecek spor faaliyetlerine göz atabilirsiniz.

Psikolojik Değişim

Hamilelik döneminde yaşanan fiziksel ve duygusal değişimler psikolojik açıdan olumsuz etkilere yol açabiliyor. Bebek sahibi olmanın mutluluğunu yaşarken aynı zamanda stresli ve bunalmış bir ruh haline de sahip olabilirsiniz. Bu psikolojik değişimleri kontrol altına almadığınız takdirde tükenmişlik hissi ve stres yaşamınızı olumsuz yönde etkileyebilir. Nitekim aşırı stres kaliteli bir uyku uyumayı engelleyerek sürekli olarak yorgun hissetmenize de neden olabilir.

Hamileyken Duygu Değişimi Ne Zaman Başlar?

Bilindiği üzere hamilelik birinci, ikinci ve üçüncü trimester olmak üzere üç döneme ayrılıyor. Her dönemde farklı bir duygu değişimi meydana gelebiliyor. Parents adlı ebeveyn bilgilendirme sitesinde yayınlanan bir makaleye göre hamileliğin üç döneminde aşağıdaki gibi çeşitli duygu değişimleri görülüyor.

Birinci Trimester: İlk Üç Aylık Dönem

Mide bulantılarının baş gösterdiği ilk üç aylık dönemde kendinizi yorgun hissedebilirsiniz. Bununla birlikte kalp atışlarınız ve nefes alma hızınız da artış gösterebilir. Bebek sahibi olmakla ilgili ne hissettiğinizi kesin olarak bildiğiniz veya kendinizi bu duruma alıştırmaya çalıştığınız birinci trimester döneminde değişken ruh halleri içinde olabilirsiniz.

İkinci Trimester: İkinci Üç Aylık Dönem

Mide bulantılarının hafiflediği bu dönemde kendinizi daha iyi hissedebilirsiniz. Ancak bu dönemde artan sağlık testleri birçok anne adayında anksiyete seviyesinin yükselmesine yol açabiliyor. Ayrıca ikinci trimester’la birlikte tatlı, baharatlı veya yağlı yiyecekleri aşerebilir ve aynı zamanda pek çok yiyeceğin kokusundan rahatsız olabilirsiniz.

Üçüncü Trimester: Üçüncü Üç Aylık Dönem

Doğum yaklaştıkça başta heyecan ve kaygı olmak üzere karmaşık duygular yaşayabilirsiniz. Üçüncü üç aylık dönemde sırt ağrıları ile birlikte kendinizi her zamankinden daha yorgun hissetmeniz muhtemel. Eğer ikinci üç aylık dönemle birlikte hamilelik depresyonu yaşamaya başladıysanız başta eşiniz ve ailenizden, ardından bir uzmandan yardım almalısınız. Ancak artan kilo ve sırt ağrılarıyla birlikte ortaya çıkan uyku bozuklukları, yorgunluk ve bunlara bağlı ruhsal sıkıntılar hemen hemen tüm anne adaylarında görülüyor.

Hamileyken Duygu Değişimi Yaşandığında Nasıl Davranılmalıdır?

Hamile psikolojisi anne adaylarında stres, korku, mutluluk, öfke ve heyecan gibi birçok duygu durumunun görülmesine neden oluyor. Bu duygu değişimleriyle nasıl başa çıkacağınızı ve etrafınızdaki insanlara nasıl davranacağınızı bilmiyor olmanız çok normal. Gelin, hamilelik dönemindeki duygu değişimleriyle birlikte neler yapabileceğinize bir bakalım.

Kendini Sorgulama ve Stres

Ne yazık ki hamilelik döneminde stres kaçınılmaz oluyor. Hormonal değişiklikleri ve doğuma yönelik belirsizlik durumunu bu stresin ana nedenleri olarak göstermek mümkün. Bu dönemde aklınızda “Bebeğim sağlıklı doğacak mı?”, “İyi bir anne olacak mıyım?” ya da “Kilo alıp çirkinleşecek miyim?” gibi birçok soru işareti olabilir.

American Pregnancy Association tarafından yayınlanan bir makaleye göre, öncelikle vücudunuzu ve zihninizi dinleyip temel ihtiyaçlarınızı karşılamalısınız. Örneğin; köpük banyosu yapmak, maniküre gitmek veya kitap okumak sizi rahatlatıyorsa bu aktivitelere zaman ayırabilirsiniz. Ayrıca hamilelik döneminde sık sık duygu değişimleri yaşıyorsanız aileniz dışında bir uzmandan da destek almayı aklınızdan çıkarmamalısınız.

Fiziksel Değişim

Anne adayları hamilelik ilerledikçe eski vücut hatlarının geride kaldığını görüp endişelenebiliyor. Vücudun sarkması, artan sırt ağrıları, kilo alımı ve doğum sonrası bu kiloların verilemeyeceği endişesi anne adaylarını strese sokabiliyor. Bu nedenle birçok kadın eşinin kendisini artık beğenmeyeceği düşüncesine varabiliyor. Bu düşünceler hamilelik döneminde öfke nöbetlerine ve kıskançlığa neden olabilir. Bu doğrultuda hayatınızdaki stresi azaltmak ve vücudunuzun elastikiyetini korumak için pilates dersleri alabilirsiniz.

Psikolojik Değişim

Hamilelik döneminde artan hormon seviyesinin anne adayının psikolojisini olumsuz yönde etkileyebildiğinden sıkça bahsettik. Bu süreçte psikolojik destek almak, dengeli beslenmek ve düzenli bir uyku rutinine sahip olmak kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olabilir.

Hamilelik Depresyonunun Belirtileri Nelerdir?

Parents sitesinde yayınlanan bir makaleye göre, gebe kadınların yüzde 10 ila 20’sinde majör depresyon belirtileri görülebiliyor. İlgili kaynakta bu belirtiler aşağıdaki gibi sıralanıyor:

Yeme alışkanlıklarında değişiklik
Dikkat dağınıklığı
Umutsuzluk ve karamsarlık hali
Yoğun üzüntü veya kaygı
İlgisizlik
Çok az veya çok fazla uyumak
Aşırı öfke ve sinirlilik

Baba Adayları Hamilelik Sürecinde Nasıl Davranmalıdır?

Artık bildiğiniz üzere anne adaylarının hamilelik süreci boyunca ﬁziksel olduğu kadar duygusal değişimler yaşaması da son derece normal. Anne adayına bu zor süreçte destek olmak ilk olarak baba adaylarına düşüyor. Son derece hassas bir dönemde olan anne adayına destek olabilmek için eşlerin de hamilelik psikolojisini bilmesi çok önemli. Baba adaylarının hamilelik sürecinde dikkat etmesi gerekenler ise şu şekilde:

Mideniz bulanmıyor olabilir ama eşinizin bulantılarını hafifletecek yiyecekler hazırlayabilirsiniz.
Eşinizin sırt ağrılarını hafifletmek için masaj randevusu planlayabilirsiniz.
Anne adayına ﬁziksel durumuyla ilgili espriler yapmaktan kaçınabilirsiniz.
Bebeği heyecanla beklediğinizi her fırsatta dile getirebilirsiniz.
Güzel ve samimi sözlerle eşinize moral verebilirsiniz.
Bebeğe yapılacak alışverişlerde ve doktor kontrollerinde eşinizin yanında olmaya özen gösterebilirsiniz.
Anne adayının yaşadığı endişeleri haﬁfe almayıp her durumda ona destek olabilirsiniz.

Özetle; yaşayacağınız tüm beklendik gelişmelerin beraberinde daha keyifli ve konforlu bir hamilelik dönemi geçirebilmek için duygularınızı göz ardı etmemeli, eşinizden ve ailenizden destek almalısınız.

*Bu sayfada yer alan açıklamalar, sağlık tavsiyesi ve uyarı niteliği taşımamakta olup sadece bilgi edinimi amaçlıdır. Hamilelikte meydana gelen duygusal değişimleri kontrol altına alabilmek için bir psikoloğa veya sertifikalı bir doğum koçuna danışmalısınız.

Kaynaklar;