Yeni çocuk sahibi olan ebeveynlerin bazı yasal hakları bulunuyor. Bunlar içerisinde en çok merak edilen süt izni ve süt parası haklarından nasıl faydalanılır merak ediyorsanız, hazırladığımız bu dosya tam da aradığınız kılavuz!
Hamilelik dönemi anne ve baba adaylarının hayatını kökten değiştiriyor. Nitekim doğumdan itibaren uyku düzeninden yemek saatlerine, çalışma temposundan alışveriş sıklığına kadar tüm rutinin yeniden planlanması gerekiyor. Bu dönemde ebeveynlere hem yeni hayatlarına hem de ailelerinin yeni üyesine alışabilmeleri adına bazı yasal haklar sunuluyor.
Yenidoğan bebeklerin mümkün olduğu kadar anneyle bir arada kalması öneriliyor. Üstelik bebeğin her daim anne sütüne erişebilmesi de gerekiyor. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Sosyal Sigortalar Kurumu, bunun için bebek emziren annelere süt izni ve süt parası gibi birtakım haklar tanıyor. Bizler de Eti Cicibebe editör ekibi olarak bu yazımızda söz konusu hakları mercek altına aldık. Hadi başlayalım!
Süt izni, çalışan annelerin bebeklerini yeterli miktarda emzirebilmesi için devlet tarafından annelere verilen bir hak. Hem Türkiye’de hem de başka pek çok ülkede uygulanan süt izni hakkı, yenidoğan bebeklerin gelişimi açısından büyük önem taşıyor. Türkiye’de ilk olarak 1930 tarihinde uygulamaya alınan süt izninin günümüze kadar pek çok değişiklik geçirdiği görülüyor.
Hamilelik döneminin başlamasıyla birlikte çalışan kadınlar az mesai süresi, doğum izni ve süt izni gibi çeşitli haklara sahip oluyor. Ancak süt izni ile doğum iznini birbirine karıştırmamak gerekiyor. Peki, bu dönemde kadın çalışanların sahip oldukları tüm haklar neler dersiniz?
Toplamda 16 haftalık doğum izninin 8 haftası doğumdan önce, 8 haftası ise doğumdan sonra olmak üzere kullanılıyor. Çoğul doğumlardaki 18 haftalık doğum izninin de 10 haftası doğumdan önce kullanılırken, 8 haftası doğumdan sonraya ayrılıyor. Kadın çalışanlar erken doğum durumunda doğumdan önce kullanamadığı izinleri doğumun ardından kullanabiliyor. |
Özel sektörde çalışan kadınlara 1 yaşından küçük bebeklerini emzirmeleri için günde toplam 1,5 saat süt izni veriliyor. Anneler bu süreyi hangi saat aralığı veya hangi günlerde kullanacağı konusunda söz sahibi oluyor. Ancak süt izni çocuk 1 yaşını doldurduğu andan itibaren sona eriyor. Ayrıca süt izni yalnızca fiilen çalışılan günler için kullanılabiliyor.
Kamu sektöründe çalışan kadınlar ise ilk 6 ay boyunca günde 3 saat, ikinci 6 ay boyunca günde 1,5 saat süt izni kullanabiliyor. Kamu sektöründe çalışan kadınlar da tıpkı özel sektördeki kadın çalışanlar gibi çocuk 1 yaşına gelene kadar süt izinlerinden istedikleri tarihte yararlanabiliyor.
Milli Eğitim Bakanlığı, süt izni kullanmak isteyen öğretmenler için derslerin aksatılmaması koşulunu öne sürüyor. Bu durumda öğretmenler ve eğitim kurumu idarecileri haftalık ders programını hem sınıf ve branş öğretmenlerini hem de öğrencileri mağdur etmeyecek şekilde düzenliyor. |
Süt parası veya diğer adıyla emzirme ödeneği, bir kurumda sigortalı olarak çalışmakta olup doğum yapan kadınlara veriliyor. Sosyal Güvenlik Kurumunun paylaştığı bilgilere göre, anne adayı sigortalı bir işte çalışmıyorsa süt parası sigortalı işte çalışan eşine teslim ediliyor. Ayrıca kendi adlarına ve hesaplarına yaptıkları çalışmalardan dolayı (4/B’li) aylık alan kadına ya da 4/B’li çalışan erkeğin sigortalı olmayan eşine de emzirme ödeneği sağlanıyor.
Tüm haklarda olduğu gibi süt izni ve süt parası almanın da bazı şartları bulunuyor.
Süt parası (emzirme ödeneği) koşullarını yerine getiren kişilerin herhangi bir kuruma talep dilekçesi sunma şartı kaldırıldı. Sisteme yapılması gereken bilgi girişleri, doğumun gerçekleştiği hastanedeki personel tarafından yapılıyor. Emzirme ödeneği ise sistemde görülen rapora göre otomatik olarak ödenmeye başlıyor. Ancak bu hakkınızı garanti altına almak istiyorsanız, bilgilerinizin sisteme doğru şekilde girilip girilmediğini öğrenmek için doğum yaptığınız hastaneyle iletişime geçebilirsiniz.
Emzirme ödeneği için doğum tarihinden önceki 15 ay içinde en az 120 gün olmak üzere prim ödenmesi şartı bulunuyor. Bu şartı karşılayan ancak doğumdan önce sigortalılığı sona eren kişiler, sigortanın sona eriş tarihinden itibaren 300 gün içinde doğum yaparsa emzirme ödeneğinden faydalanabiliyor. Süt parası yardımı yıllara göre şu şekilde yapılıyor:
Anne adaylarının hamile kaldığı andan itibaren mesai ve gece nöbetlerine kalmama yasal hakkı da bulunuyor. Siz de sahip olduğunuz hakları öğrenerek ve gerekli işlemleri tamamlayarak hem hamilelik sürecinde hem de doğumdan sonra daha rahat günler geçirebilirsiniz. |
Kaynaklar: