Bebeklerin Göz Rengi Ne Zaman Belli Olur?

Bebeklerin dünyaya gelmesiyle birlikte haliyle ailelerin aklında pek çok soru beliriyor. Bebeklerin göz renginin ne zaman belirginleşeceği konusunun yanı sıra bu süreçte etkili olan faktörler ve renk değişikliğinin bilimsel yönleri de merak ediliyor. İnsanın ilginç biyolojik yolculuğunun bir parçası olan bu konuyu birlikte irdelemeye ne dersiniz?

Gözler, hiç şüphesiz insan yüzündeki en dikkat çekici noktalardan biri. Ebeveynler için bebeklerin göz renklerinin nasıl olacağı da en heyecan verici konular arasında yer alıyor. Bebeğinizin göz renginin ne zaman kesinleşeceği ve hangi ebeveynine benzeyeceği konusunda sabırsızlanmanız, küçük mucizenizin her yönünü keşfetme isteğinizin bir parçası. Peki, bu sır perdesini aralamaya hazır mısınız? Bebeklerin göz rengi değişiminin altında yatan bilimsel gerçekleri ve aklınızdaki tüm sorulara yanıt niteliğindeki araştırmalarımızı bu dosyada bir araya getirdik. Merakınızı gidermek için okumaya devam edin!

Bebeklerin Göz Rengi Neden Değişir?

Bilindiği üzere bebeklerin göz rengi bir süre sonra değişebiliyor. Genetik ve moleküler biyoloji alanlarındaki çalışmalarıyla tanınan Journal of Human Genetics isimli kaynakta yayınlanan Genotype-Phenotype Associations and Human Eye Color adlı araştırmaya göre bu değişiklik, gözdeki melanin pigmenti seviyesi ve dağılımıyla ilişkilendiriliyor.

Melanin, göz rengini belirleyen ana pigment anlamına geliyor. Göze gelen ışığı absorbe ederek yansıtan bu pigment ne kadar fazla olursa, göz rengi o kadar koyu oluyor. Yenidoğan bebekler ise genellikle melanin üretimini sınırlı miktarda yapabildiğinden gözleri daha az pigment içeriyor. Bu da gözün rengini belirleyen irisin renkli kısmında daha fazla melanin birikene kadar bebeklerin gözlerinin mavi veya gri gibi açık tonlarda görünmesine neden oluyor. Özetle, bebeklerin göz renklerinin değişmesi genetik etkilerin yanı sıra biyokimyasal faktörleri de içeriyor.

Bebeklerin Göz Rengi Kaçıncı Aydan İtibaren Belli Olur?

Healthline adlı global sağlık platformunda yayınlanan When Do Babies Eyes Changes Color? adlı içerikte pediatri uzmanı Daniel Ganjian’ın verdiği bilgiye göre, bebeklerin göz rengindeki en büyük değişiklikler üç ila altıncı aylar arasında meydana geliyor. Fakat bu sürenin her bebekte aynı olmadığını belirtmekte fayda var. Göz renginin bazı durumlarda 12 ay ve hatta daha uzun süre kesinleşmediği görülüyor. Bu nedenle göz renginin kesinleşmesi için minimum 12 ay beklenmesi tavsiye ediliyor. İstisnai durumlarda 6 yaşına kadar göz renginde değişiklik görülebiliyor.

Optometri ve görme bilimine geniş yelpazedeki araştırmalarıyla katkıda bulunan Acta Ophthalmologica isimli akademik dergide yayınlanan What Colour Are Newborns’ Eyes? Prevalence Of Iris Colour In The Newborn Eye Screening Test (Nest) Study adlı çalışmaya göre, yenidoğan göz tarama testi (NEST) çalışmasında bebeklerin yüzde 63’ünün kahverengi iris rengiyle doğduğu belirlenmiş. Ardından yüzde 20,8 oranla mavi renk ikinci sırada geliyor.

Bebeklerin Göz Rengi Neye Göre Değişir?

Bebeklerin göz rengi hem genetik faktörlere hem de yukarıda bahsettiğimiz üzere melanin pigmentinin seviyesine bağlı olarak değişiyor. Melanin pigmentinin en fazla bulunduğu renk kahverengi. Göz rengi kahverengi olacak bebeklerde doğumdan itibaren bu rengin değişmediği gözleniyor. Parents adlı sitede yayınlanan uzman pediatrist onaylı Will My Baby’s Eyes Change Color? adlı makaleye göre mavi, yeşil ve ela gibi açık renklerde bu pigment daha az olduğundan orijinal renk ilk aylarda hafif bir şekilde görünebiliyor. Bu renk bebeğin büyümesiyle birlikte daha koyu bir hale gelebiliyor. Melanin pigmentini düzenleyen genler anne ve babadan genetik miras yoluyla alınıyor.

Pigment hücreleri, melanoma ve moleküler biyoloji üzerine araştırmalarıyla tanınan Pigment Cell & Melanoma isimli akademik dergide yayınlanmış Genetics Of Human Iris Colour And Patterns adlı çalışmaya göre, irisin içindeki kompleks özellikler genetik mirası ve insanlardaki göz rengi varyasyonunu incelemek için önem arz ediyor. Göz rengini belirleyen önemli genlerden ikisi “oculocutaneous albinism type 2” (OCA2) ve “hect domain and RLD 2” (HERC2) olarak adlandırılıyor. OCA2 melanin pigmentinin üretimini düzenlerken HERC2 diğerinin etkinliğini kontrol ediyor.

Anne ve babadan gelen genetik mirasın etkileşimi, bebeğin hangi göz rengine sahip olacağını belirleyen bir denklem oluşturuyor. Örneğin; her iki ebeveyn de kahverengi gözlüyse bebeğin gözleri muhtemelen kahverengi oluyor. Göz rengi üzerinde birden fazla gen etkili olduğundan mavi, yeşil, gri veya ela gibi açık renklerin de ortaya çıkması olasılıklar dahilinde bulunuyor. Kahverengi göz genellikle baskın bir gen tarafından kontrol edilirken, mavi göz ise çekinik gen tarafından kontrol ediliyor. İki ebeveyn de çekinik gen taşıyorsa göz rengi mavi de olabiliyor.

HERC2 geni OCA2 genini düzenleyerek melanin üretimini artırırsa bebeğin göz rengi daha koyu oluyor. Eğer ki HERC2 geninde bir mutasyon varsa, OCA2 geni etkisiz hale geleceğinden göz rengi daha açık olabiliyor.

Bebekler Göz Rengini Kimden Alır?

Gelişim biyolojisinden evrime kadar birçok alanda genetik araştırmalarıyla tanınan Trend in Genetics dergisinde yayınlanan Eye Colour: Portals Into Pigmentation Genes And Ancestry adlı araştırmaya göre, bebeklerin göz renkleri genellikle biyolojik ebeveynlerinin genetik kombinasyonlarına dayanıyor.

Bebeğinizin göz sağlığı konusunda daha fazla bilgi edinmek isterseniz, web sitemizdeki diğer içeriklere göz atabilirsiniz!

*Bu sayfada yer alan açıklamalar, sağlık tavsiyesi ve uyarı niteliği taşımamakta olup sadece bilgi edinimi amaçlıdır. Bebeğinizin göz sağlığı için mutlaka bir uzmana danışmanız gerekmektedir.

Kaynaklar;