Kızamık Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Kızamık hastalığı genelde çocukluk çağında ortaya çıkmakla birlikte her yaş grubunda görülebiliyor. Vücudun birçok farklı bölgesinde farklı şiddette belirtilere sebep olabilen kızamık, ebeveynlerin endişe duyduğu başlıca hastalıklar arasında. Eğer siz de kızamık hakkında bilgi sahibi olmak ve bu hastalığa yönelik önlem almak istiyorsanız, sayfanın devamına davetlisiniz!

Ebeveynlerin ortak endişeleri arasında yer alan kızamık da global düzeyde ve ülkemizde görülen başlıca hastalıklardan biri. Zihinlerde cilt döküntüleriyle eşleşen kızamık hastalığının farklı belirtileri de oluyor.

T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan Aşı Portalı’ndaki Kızamık Hastalığı isimli rehberde, bulaşıcılığı oldukça yüksek görülen bu hastalığın aşılamayla önlenebileceği belirtiliyor. Kızamık aşısı her ne kadar ülkemizdeki rutin aşılama takviminde yer alsa da kızamık hastalığı hakkında fikir sahibi olmak ve bu bilgiler ışığında hareket etmek önem taşıyor. Kızamık hastalığı konusunda size rehberlik edecek tüm bu detaylar, sayfanın devamında!

Kızamık Nedir?

Kızamık, kızamık virüsü nedeniyle gelişen oldukça bulaşıcı bir viral hastalık. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından yayınlanan Measles (Kızamık) isimli kaynakta aktarıldığına göre, 1963 yılında aşının bulunmasından önce büyük salgınlara neden olan bu sağlık sorununun aşılanmamış küçük çocuklar, hamileler ve ileri yaşta olan bireyler için risk doğurabileceği belirtiliyor. Aynı kaynakta yer verilen detaylara göre, uzun yıllardır halihazırda kullanılmakta olan kızamık aşısı bu hastalıkla etkin mücadele konusunda kritik önem taşıyor.

Global sağlık platformu Healthline’da yayınlanan “Measles: Symptoms, Diagnosis, and Treatment” adlı makeleye göre kızamık, sadece insanlarda görülmekte olup paramikso ailesinde yer alan bir virüs nedeniyle ortaya çıkıyor. 24 farklı varyantı olan ve bunlardan altısı aktif olarak görülen kızamık virüsleri, solunum yoluyla bulaşarak konakçı hücreleri istila ediyor. Ardından da kan yoluyla vücuda yayılıyor.

Kızamık Belirtileri Nelerdir?

Yüksek ateş
Kuru öksürük
Burun akıntısı
Boğaz ağrısı
Kas ağrısı
Gözlerde ışığa karşı hassasiyet
Gözlerde iltihap (konjonktivit)
Koplik lekeleri (ağzın iç kısmında ve yanağın iç astarında bulunan, mavimsi beyaz küçük lekeler)
Büyük, düz lekelerden oluşan deri döküntüsü

Uzman onaylı tıbbi makalelerin yayınlandığı Cleveland Clinic’te yer alan Measles adlı rehbere göre, kızamık belirtileri yukarıda sıralandığı şekilde seyrediyor. ABD’nin devlet kurumlarından biri olan Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezlerinin (CDC) web sitesindeki bilgiler ışığında ise kızamık ilk olarak genellikle ateş, burun akıntısı ve boğaz ağrısıyla belirti gösteriyor. Ardından birkaç gün içerisinde ağız içerisinde lekeler beliriyor. İlk belirtileri takip eden beş günlük süreçteyse deri döküntüleri gözlemleniyor.

Kızamık döküntüleri yüz bölgesinde başlayarak boyun, gövde ve bacaklara doğru yayılıyor. Kızamık döküntülerinin yayılım göstererek birleşmesi olağan görülüyor. Aynı kaynakta aktarılanlara göre, döküntülerin yoğun olduğu dönemlerde özellikle yüksek ateş konusunda dikkatli olunması gerekiyor. Kızamık belirtilerinden biri veya birkaçının görülmesi halinde doktora başvurulması önem taşıyor.

Kızamık Nasıl Bulaşır?

DSÖ tarafından yayınlanan Measles rehberine göre kızamık, enfekte olan kişinin öksürme ya da hapşırması yoluyla yayılan burun ve boğaz salgılarıyla diğer kişilere bulaşabiliyor. Doğrudan temasta bulunulan kişilere de bulaş sağlayan kızamık, dünyanın en bulaşıcı hastalıkları arasında sınıflandırılıyor. Öyle ki bu kaynağa göre bir kızamık hastasının aşılanmamış her 10 kişiden 9’una hastalık bulaştırma riski bulunuyor.

Aynı kaynakta aktarılanlara göre kızamık virüsü havada ve enfekte yüzeylerde 2 saate kadar asılı kalabiliyor. Bununla birlikte enfekte bir kişi, döküntü başlangıcının dört gün öncesinden döküntülerin başladığı günün dört gün sonrasına kadar, yani ortalama olarak 10 ila 12 gün boyunca bulaş riski taşıyor. Yani anlayacağınız, kızamık bulaşı riskinden kaçınmak için aşı tek yol olarak görülüyor.

Kızamık Nasıl Geçer? Tedavisi Nedir?

Healthline’daki ilgili makaleye göre, kızamık hastalığının spesifik bir tedavisi bulunmuyor. Bununla birlikte hastalığın teşhis edildiği döneme bağlı olarak farklı destekleyici tedavi yöntemleri uygulanabiliyor. Enfeksiyonun önlenmesi ya da etkilerinin azaltılması amacıyla bulaşın ardından 72 saat içerisinde kızamık aşısı uygulanabiliyor.

Hastalığa maruz kalınmasını takip eden ilk altı günde immunoglobulin isimli bağışıklık destekleyici protein tozundan da faydalanılabiliyor. Aynı kaynakta hastalık sürecinde özellikle bol sıvı tüketimi, istirahat ve ateş düşürücü ilaçların fayda sağladığı belirtiliyor. Kızamık tedavisinde ayrıca, uzman hekim yönlendirmesiyle A vitamini takviyesi de kullanılabiliyor.

Kızamık Aşısı Ne Zaman Yaptırılmalı?

T.C. Sağlık Bakanlığı – Aşı Portalı’nda aktarıldığı üzere kızamık aşısı, 1 Temmuz 2016’dan sonra doğanlar için çocukluk dönemi aşı takviminde KKK (Kızamık- Kızamıkçık- Kabakulak) şeklinde karma halde uygulanıyor. Aşının ilk dozu 12’nci ayda uygulanıyor ve 48’inci ayına girmiş olan tüm çocuklara ikinci doz uygulaması yapılıyor.

1 Temmuz 2016 tarihinden önce doğan çocukların kızamık aşıları ise eğitim ve öğretim dönemleri boyunca okul aşılamaları takvimi dahilinde uygulanıyor. Kızamık aşısı, ülkemizde ücretsiz olarak uygulanan aşılar arasında bulunuyor.

Çocuklarda Kızamık Tedavisi Nasıl Olur?

DSÖ’nün kızamıkla alakalı rehberinde çocuklarda ve bebeklerde kızamık belirtisi tespit edilmesi durumunda mutlaka bir uzmana başvurulması gerektiği belirtiliyor. Çünkü kızamık teşhisi konan tüm çocuklara 24 saat arayla iki doz A vitamini takviyesi verilmesi kritik önem taşıyor. Bu takviye sayesinde, bağışıklığı kuvvetli olan çocuklarda dahi risk oluşturan göz hasarı riski önlenebiliyor.

DSÖ’nün kaynağında ayrıca ishal veya kusma durumları yaşanması halinde gelişebilen sıvı kaybının önlenmesi için oral dehidrasyon solüsyonları uygulanması öneriliyor. Göz ve kulak enfeksiyonlarını tedavi etmek içinse antibiyotik reçete edilmesi gerektiği paylaşılıyor.

En değerli varlığınızı olası hastalıklara karşı korumak için etkili bir adım daha attınız! Çocuğunuzun gelişimine dair merak ettiğiniz veya ilginizi çekebilecek diğer konu başlıklarına göz atmak için Çocuk kategorimizi ziyaret edebilirsiniz.

*Bu sayfada yer alan bilgiler, öneri ve uyarı mahiyetinde olmayıp yalnızca bilgilendirme amacıyla paylaşılmıştır. Çocuklarda kızamık hakkında en doğru bilgi ve tanı için vakit kaybetmeden çocuk doktorunuza başvurmanız gerekmektedir.

Kaynaklar;