Dış Gebelik Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

Dış Gebelik Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

Bilindiği gibi gebelik baştan sona özel ve mucizevi bir süreç ile meydana geliyor. Fakat bu süreçte olağandan farklı ilerleyen bir durum, “dış gebelik” denilen ciddi bir problemi ortaya çıkarabiliyor.

Hamilelik, kadın vücudunda döllenmenin meydana geldiği ilk andan itibaren birçok adımı tamamlayarak gerçekleşiyor. Bu adımlar, yumurtanın sperm ile döllenmesi ve döllenmiş yumurtanın rahmin iç yüzeyine yerleşmesi ile başlıyor. Bu aşamaların olağan şekilde tamamlanması ile birlikte, sağlıklı bir hamilelik sürecinin tohumu da rahim (uterus) içinde atılmış oluyor.

Döllenme sürecinde meydana gelen olağan dışı bir problem ile gebelik normalden farklı olarak gerçekleşiyor. Tıpta “ektopik gebelik”, halk arasında bilinen haliyle ise “dış gebelik” denilen bu durum, kadın için sağlık açısından önemli bir tehdit oluşturuyor. Peki, dış gebelik nedir ve nasıl gerçekleşir? Dış gebelik belirtileri nelerdir? Gelin, birlikte bakalım!

Dış Gebelik Nedir ve Nasıl Olur?

Dış Gebelik Nedir ve Nasıl Olur?

Dış gebelik, gebeliğin oluşum sürecinin normalden farklı bir şekilde ilerlemesiyle ortaya çıkan bir sağlık problemini ifade ediyor. Döllenmiş yumurtanın kendisini rahmin dışına, genellikle fallop tüplerinden birine yerleştirmesiyle “dış gebelik” meydana geliyor. Aslında fallop tüpleri, döllenme sürecinde yumurtanın uterusa geçtiği kanalları oluşturuyor.

Fallop tüplerinde meydana gelen iltihaplanmalar, kıvrımlar ve daralmalar gibi çeşitli deformasyonlar ya da yumurtanın tüp içerisinde yapışıp kalmasına yol açabilecek olan kadın hastalıkları, apandisit vb. hastalıklar; döllenmiş yumurtanın rahme ilerleyememesine neden oluyor. Böylelikle fallop tüpleri içinde sıkışan yumurta, büyümeye başlamasıyla çeşitli belirtiler vermeye başlıyor.

Dış Gebelik En Çok Hangi Bölgede Meydana Gelir?

Dış gebelik vakalarının yüzde 95’lik kısmı, yumurtanın fallop tüpleri içine yerleşmesi ile meydana geliyor. Bunun dışında döllenmiş yumurta, rahim ağzı ve karın boşluğu gibi farklı bölgelere de yerleşebiliyor. Fakat elbette rahim dışındaki hiçbir bölge, gebeliğin sağlıklı bir şekilde gelişebileceği ortamı oluşturmuyor. Bu nedenle dış gebeliğin tespit edildiği anda sonlandırılması gerekiyor. Aksi takdirde embriyonun büyüyerek fallop tüplerini genişletmesi, üreme sistemine kalıcı bir zarar verebildiği gibi annenin hayatını da riske atabiliyor.

Dış Gebelik Belirtileri Nelerdir?

Dış Gebelik Belirtileri Nelerdir?

Dış gebelik, ilk aşamada adet gecikmesi, mide bulantısı ve memede hassasiyet gibi normal bir hamilelik sürecindeki belirtileri gösterebiliyor. Fakat dış gebelik belirtilerini sorunsuz bir hamilelikten ayıran, çoğunlukla yoğun pelvik ağrıları ve anormal şekilde gerçekleşen vajinal kanamalar oluyor. Bunun yanında omuz ağrısı da en önemli belirtilerden biri olarak görülüyor. Çünkü omuz ağrısı, fallop tüplerinde veya yumurtanın yerleştiği diğer alanlarda meydana gelen kanamaların diyaframı etkilemesiyle ortaya çıkmış oluyor.

Baş dönmesi ve bayılma ile karnın belirgin bir bölgesindeki şiddetli sancı ve/veya idrar-bağırsak sorunları da dış gebeliğin yaygın belirtileri arasında bulunuyor. Bu semptomların ne zaman görülebileceği ya da ne zaman şiddetleneceği ise tam olarak bilinmiyor. Fakat yumurtanın yerleştiği fallop tüpü genellikle 6 ila 16 hafta arasında patlıyor. Bu patlamanın annenin doğurganlığına zarar vermesi ve hayati tehlike yaratması, olabilecek en kötü durumları meydana getiriyor. Bu nedenle hamile olduğunu bilen ya da hamilelikten şüphe eden her kadının bahsedilen semptomları yaşadığında beklemeden bir hekime başvurması gerekiyor.

Peki ya vücutta yoğun ağrı ve sancılar yaşamadan ya da hayati risk oluşturacak herhangi bir durum gerçekleşmeden, dış gebelik nasıl anlaşılır? Bu mümkün müdür?


Şöyle ki dış gebelikte de yapılan hamilelik testi pozitif çıkıyor. Bunun yanı sıra kan testinden de olumlu sonuç alınabiliyor. Bu sebeple dış gebelik ancak vajinal ultrason, birkaç güne yayılan hormon kan testi ve laparoskopi gibi yöntemler ile anlaşılabiliyor. Erken teşhis ise –tüm hastalıklarda olduğu gibi– olası tehlikelerin çok daha sorunsuz bir şekilde önlenmesine yardımcı oluyor.

Dış Gebelik Neden Olur?

Dış Gebelik Neden Olur?

Dış gebeliğin bilinen en önemli sebepleri, fallop tüplerinin bir enfeksiyon veya tıbbi geçmiş nedeniyle iltihaplanması, belirli hastalıklar sebebiyle hasar görmesi ve tüplerde meydana gelen şekil bozuklukları. Bunun yanı sıra hormonal dengesizlik ve genetik bozukluklar da dış gebeliğin en önemli nedenleri arasında bulunuyor. Yumurtanın anormal şekilde döllenmesi ise normal şekilde uterus içine yerleşmesine engel olabiliyor ve dış gebeliği meydana getirebiliyor. “Dış gebelik neden olur?” sorusu da genel olarak bu şekilde yanıtlanıyor.

Dış gebeliğin kişide hangi sebeple geliştiği tam olarak bilinemiyor. Bu nedenle dış gebeliği kesin olarak önlemek mümkün olmamakla birlikte, risk oluşturacak faktörleri azaltmaya çalışmak en ideal yöntem oluyor. Bunun yanı sıra bazı kişilerde dış gebelik görülmesi daha yüksek bir ihtimal barındırabiliyor.

Dış Gebelik Kimlerde Görülür? Risk Grubu Kim?

  • Pelvik inflamatuar hastalık (PID) öyküsü bulunanlar
  • Daha önce dış gebelik geçirenler
  • Fallop tüplerinde yumurtanın hareketini zorlaştıran yapısal anormalliklere sahip olanlar
  • 35 yaşından büyük kişiler
  • Pelvik cerrahi, kürtaj vb. öyküsü bulunanlar
  • Endometriozis (rahim duvarını oluşturan dokunun rahim dışında bulunması) hastalığına sahip olanlar
  • Sigara içenler
  • Tüp bebek ve doğurganlık tedavisi görenler
  • Bel soğukluğu ve klamidya gibi cinsel yolla bulaşan hastalık öyküsü bulunanlar
  • Fallop tüplerinin bağlanmasına rağmen gebe kalanlar
  • Doğurganlığı artırmaya yardımcı ilaç kullananlar
  • Doğum kontrolü için spiral gibi RIA (rahim içi araç) kullanırken gebe kalanlar

“Sözü geçen tüm bu olasılıklara karşılık dış gebelik riskini azaltmak için neler yapılabilir?” sorusunun yanıtına gelecek olursak; cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak, düzenli jinekolojik muayene yaptırmak, sigarayı bırakmak ve dengeli-düzenli beslenmek bu konuda önemli bir etki sağlayabiliyor.


Dış Gebelik Nasıl Tedavi Edilir?

Dış Gebelik Nasıl Tedavi Edilir?

Dış gebelik tedavisi, ilaç tedavisi veya ameliyat olarak iki şekilde yapılıyor. Bu noktada hekimlerin en çok önemsediği konu, embriyonun uygun olan en kısa sürede çıkarılması ve annenin geçici veya kalıcı hiçbir zarar görmemesi oluyor.

Eğer dış gebelik yeni fark edildiyse ve fallop tüpü henüz yırtılmadıysa, bu aşamada hekimin yönlendirmesiyle ilaç tedavisi uygulanabiliyor. Fakat dış gebelik ilerlediyse ve annenin hayatını riske atacak bir durum varsa genellikle ameliyat öneriliyor. Nitekim ameliyatta embriyo çıkarıldıktan sonra fallop tüpündeki hasarlar da onarılabiliyor. Fakat bazı durumlarda tüpün de tamamen çıkarılması gerekebiliyor.

*Bu sayfada yer alan bilgiler, doktorunuzun ya da bir sağlık hizmetleri uzmanının verdiği önerilerin yerine geçmemelidir. Hamilelik süreciniz hakkında en doğru bilgiyi edinmek için mutlaka bir kadın doğum uzmanına danışmanız gerekmektedir.

Kaynaklar:
www.healthline.com
www.webmd.com
www.mayoclinic.org
www.aafp.org
www.nhs.uk my.clevelandclinic.org