İkiz Gebelik Durumu Nedir?

İki bebek, çifte heyecan! Rahimde iki fetüsün bulunması anlamına gelen ikiz gebeliğin nasıl gerçekleştiğini biliyor musunuz? Tıpkı tek bir bebek taşımaya benzer belirtiler gösterse de ikiz gebelik yaşıyor olabileceğinize dair bazı ayırt edici işaretler bulunuyor. Şimdi, ikiz gebeliğe dair aklınıza takılan tüm soru işaretlerini giderme vakti!

Her hamilelik biricik! Dolayısıyla yaşanan süreç de kişiye özel. Fakat bu süreç, bütün güzelliklerinin yanı sıra bazı zorluklar da barındırıyor. Gebeliklerin yaklaşık yüzde 1 ila 2’sini oluşturan ikiz gebelikler ise kendi içlerinde ortak olarak, daha yoğun hamilelik belirtilerinin yaşanmasına vesile olabiliyor. Her halükârda, ikiz bebeklere hamile olduğunuzu öğrenmek daha temkinli ve mucizevi bir dönemi de peşinden getiriyor.

İkiz gebelik, yaşam tarzınızı düzenleme ve iyi bir doğum öncesi bakımla hamilelik sürecini daha iyi yönetmenize imkân tanıyor. Bu sayede bebeklerinizle onların doğumundan itibaren en iyi başlangıcı yapmanız mümkün. Aynı zamanda, ikizlere hamile kalmanın oldukça heyecan verici olduğu da bir gerçek! Elbette duygularınız ne olursa olsun, sizi bekleyenler hakkında ne kadar çok şey bilirseniz bununla başa çıkmanız da o denli kolaylaşabilir. O zaman şimdi öğrenmenin tam sırası!

İkiz Gebelik Nasıl Gerçekleşir?

Günümüzde geçmişe kıyasla daha yaygın olarak karşılaşılan ikiz gebelikler, anne karnında iki ayrı yumurtanın döllenmesi ya da döllenmiş tek bir yumurtanın iki embriyoya bölünmesiyle meydana geliyor. Yani tek yumurta ve çift yumurta olmak üzere iki tür ikiz gebelik bulunuyor. Döllenmiş tekil yumurtanın iki farklı embriyoya bölünmesiyle dünyaya gelen tek yumurta ikizleri birbirlerine çok benzemenin yanı sıra kesinlikle aynı cinsiyete ve aynı genlere (monozigotik) sahip oluyor.

Çift yumurta ikizleri, döllenme sürecinde rahimde bulunan iki farklı yumurtanın döllenmesiyle oluşuyor. Aynı genlere sahip olmadıkları gibi aynı cinsiyette de olmama ihtimalleri bulunan çift yumurta ikizleriyle, yaygın olarak doğurganlık tedavisinden sonra karşılaşılıyor. Çünkü böyle bir durumda doğum şansını artırmak adına rahme iki tane döllenmiş yumurta yerleştirilebiliyor. Uzmanlar ikiz gebeliklerin neden oluştuğunu henüz tam olarak çözememiş olsalar da bu tarz gebelikleri artıran bazı faktörler bulunuyor:

Üreme tedavisi yardımıyla gebe kalınması
Aile geçmişinde ikiz bebek öyküsü bulunması
Anne adayının yaşının 35’in üzerinde olması

İkiz Gebelik Nasıl Fark Edilebilir?

İkizlere hamile olduğunuzu öğrenmenin sadece bir tek kesin sonuç veren yolu bulunuyor: Ultrason taraması! Ancak yine de ikiz gebelik yaşadığınıza dair kanaatinizi güçlendirecek bazı ipuçları yok değil. Çünkü ikiz gebelikte fiziksel değişiklikler ve hamilelik belirtileri hem tek gebelikten daha belirgin hem de daha yoğun görülebiliyor. İkiz gebeliği fark etmeye yardımcı yollar arasında, tekil gebeliklerde yaygın olarak görülmeyen şu gibi belli başlı semptomlar oluyor:

İkiz gebeliklerde hamileliğin getirdiği mide bulantısı, kusma, göğüs hassasiyeti, aşerme, yorgunluk gibi belirtiler daha yoğun yaşanabiliyor. Daha önce doğum yapmış olan anne adayları, bu noktada bir önceki hamilelik süreçlerini referans olarak alabilir.
Rahimde tek embriyonun bulunduğu tekil gebeliklerde bebeğin anne karnındaki hareketi genellikle 16 ila 25’inci gebelik haftaları arasında hissedilmeye başlıyor. Kesin olmamakla birlikte bu durum, ikiz gebeliklerde hem ilk üç aylık süreç gibi daha erken haftalarda hem de daha sık yaşanabiliyor.
İkiz gebeliklerde annenin karnı daha erken büyüyebiliyor. Ancak bunun, ikiz bebeklere hamile kalındığından emin olmanın doğru bir yolu olmadığını bilmek şart!
Aile öyküsünde ikiz gebelik bulunması, annenin geç yaşta hamile kalması, annenin boyunun ortalamanın üzerinde olması gibi faktörler, ikiz gebelik ihtimalini bunların olmadığı bir kadına kıyasla güçlendiriyor.

Hamilelik Testinde İkiz Gebelik Fark Edilebilir mi?

Hamileliğin erken dönemlerinde doktorlar, gebelik esnasında üretilen bir hormon olan hCG (insan koryonik gonadotropin) seviyelerini kontrol etmek için taramalar yapabilir. Bu taramalar esnasında normalden yüksek çıkan hCG seviyeleri çoğul gebeliğe işaret edebilir. Ancak bu, ikiz gebeliği kesin olarak doğrulamaz.

Özellikle hamileliğin ilk birkaç haftasında hCG seviyelerinin yükselmesi normaldir. Evde yapılan hamilelik testleri, hamile kalıp kalınmadığını anlamak için idrardaki hCG seviyesini tespit etmeye çalışır. Fakat bu testler esnasında vücudun ne kadar hCG ürettiğine dair bir değer belirmez. Bu değerlere sadece bir doktor tarafından istenen hCG kan testi sonucunda ulaşılabilir. O zaman bile gebeliğin erken dönemlerinde yüksek çıkan hCG seviyeleri, ikiz gebeliğin kesin olduğu anlamına gelmez.

Beta HCG Testinde Değer Ortalaması Nedir?

Hamile kalmaya çalışan pek çok kişi, beta-hCG (β-hCG) testine aşina olacaktır. Gebe kalındıktan 10 gün sonra üretilmeye başlanan hCG hormonunun kandaki miktarını ölçmeye yarayan bu test, hamileliği doğrulamak için yapılan testlerden biri. Normal seyrinde ilerleyen gebeliklerin ilk dönemlerinde hızla yükselen bu hormonun ilk üç aylık süreçte olması beklenen ortalama değerleri ise şu şekilde gösterilebilir:

Kaynak: Klinik Laboratuvar Testleri – BETA-HCG (SERUM) (GEBELİĞİN TEŞHİSİ VE TAKİBİ)

İkiz Gebelik Sürecinde Nelere Dikkat Edilmelidir?

İkiz gebelikte de tıpkı tüm gebeliklerde olduğu gibi genel durum kontrolü için düzenli doktor ziyareti, beslenme ve dinlenme gibi faktörlere fazlasıyla dikkat etmek gerekiyor. Bununla birlikte, ikiz gebelik sürecinde tekil gebeliklere kıyasla bazı farklılıklar bulunduğundan ikiz bebek bekleyen anne adaylarının bilhassa üzerinde durması gereken birkaç nokta bulunuyor:

Doğum öncesi doktor ziyaretlerini sıklaştırmak
İki fetüsü birden yeterince besleyebilmek için hekim kontrolüyle kalori tüketimini artırmak ve komplikasyon riskini azaltmaya yönelik bir diyet uygulamak
Fetüslerin pozisyonunu kontrol ettirmek için daha sık ultrasona girmek
İkinci bir bebek taşımanın yarattığı fazladan ağırlığı taşıyabilmek adına hekim kontrolünde çekirdek kaslarla omurgayı güçlendirecek egzersizler yapmak
Doktorun önereceği ilaç tedavileri ve ek bakımları harfiyen yerine getirmek

İkiz Gebelikte Beslenmede Ne Gibi Detaylara Dikkat Edilmelidir?

İkiz gebeliklerde de tıpkı diğer hamileliklerde olduğu gibi düzenli ve dengeli beslenmek çokça önem taşıyor. Yani, vücut için gerekli tüm mineral ve vitaminleri almaya yönelik bir beslenme düzeni oluşturmak şart! Aynı zamanda, ikiz gebeliklerde iki fetüs bulunduğu için özel bir diyet programı uygulanması da gerekebiliyor. Çünkü ikiz gebeliklerde annenin kalori ihtiyacı artış gösteriyor.

Her halükârda ikiz bebek bekleyen anne adaylarının en iyi ve doğru tavsiyeyi almak için bir uzmana başvurması gerekiyor. Çünkü anne adayının aile öyküsüyle geçmiş ve mevcut fiziksel durumunu iyi bilen bir doktor hem bebekler hem de anne için ideal beslenmenin nasıl olması gerektiği bilgisine hakim oluyor.

İkiz Gebelikte Hangi Haftalar Önemlidir?

Gebelik ve ebeveynlik üzerine tıbbi kurul onaylı yayınlar yapan What To Expect adlı sağlık platformundaki makaleye göre, her hamilelikte olduğu gibi ikiz gebelikte de bazı kilometre taşı denilebilecek haftalar bulunuyor. Bunlardan ilki ise 24’üncü hafta! Çünkü bu haftada doğum riski olan bebekler, tıp oldukça ilerlemiş olduğu için hayatta kalma şansları olsa da kendi başlarına nefes alıp vücut ısılarını koruyamıyor. Bu nedenle 24’üncü haftada yaşanan erken doğumlarda bebeklerin, birkaç ay boyunca yenidoğan bakım ünitesinde kalması gerekebiliyor.

İkiz gebelikte ikinci dönüm noktası, 28’inci hafta olarak kabul ediliyor. Bu haftada doğan bebeklerin hayatta kalma oranı yüzde 90 olarak belirtiliyor. İkiz gebelik için 32’inci ve 34’üncü haftalar da kritik bulunuyor. Bu haftalarda doğan bebeklerin yaşama tutunma ihtimalleri daha da yükselirken, herhangi bir komplikasyonla karşılaşma riskleri ise düşüyor. Ancak bebeklerin akciğerleri tam olgunlaşmadığından yenidoğan bakım ünitesine alınmaları gerekebiliyor. Yani 32’nci haftadan sonra doğan ikiz bebeklerde genellikle herhangi bir problem oluşmaksızın hayatta kalma ihtimali oldukça yüksek!

Doğum Tarihi İkiz Gebelikte Sapar mı?

Hem ikiz hem de tekil gebeliklerde doğum, hamileliğin 40’ıncı haftasında bekleniyor. Ancak bu tarih hem tekil hem de ikiz gebeliklerde sapmaya oldukça meyilli. Bilhassa ikiz gebelikler söz konusu olduğunda doğumların yarısından fazlası hamileliğin 37’nci haftasından önce, 35 ila 37’nci haftalar arasında gerçekleşiyor. What To Expect’te yayınlanan makalede, ikiz bebeklerin erken doğmasının sebebi olarak gebelik diyabeti, plasentayla ilgili sorunlar, gebelik zehirlenmesi olarak bilinen preeklampsi gibi faktörler gösteriliyor.

İkiz Hamileliklerde Hangi Doğum Yöntemi Önerilir?

İkizlere hamile olmak, doğum yönteminin illa ki farklı olması gerektiği anlamına gelmiyor. Yani, her iki fetüsün de pozisyonunun beklenen şekilde baş aşağı olduğu ve herhangi bir başka sorun bulunmadığı durumlarda normal (vajinal) doğum tavsiye ediliyor. Bununla birlikte ikiz gebelik bazı durumlarda sezaryen doğum yönteminin uygulanmasını gerektirebiliyor. Sözün özü, hangi doğum yönteminin anneye uygun olduğunu belirlemek için mutlaka bir kadın doğum uzmanıyla konuşarak durum değerlendirmesi yapmak oldukça önemli!

İkiz Gebelikte Karşılaşılabilecek Problemler Nelerdir?

İki bebek taşımak mutluluğu katlamak olsa da bu hamileliklerde karşı karşıya gelinebilecek bazı sorunlar da bulunuyor. İkiz gebeliklerde yaşanabilecek olası problemler arasında erken doğum, kanama, preeklampsi ve gebelik diyabeti sayılabiliyor. Bunların yanında, aynı plasentayı paylaşan ikizlerde, plasentanın bebekler tarafından eşit paylaşılmaması ekstra komplikasyonlara yol açabiliyor. Bu da bebeklerden birinin daha az beslenerek daha az gelişmesi anlamına gelebiliyor.

Doğumdan önce gerekli kontrolleri düzenli olarak yaptırmak ve bir kadın doğum doktoruyla sıkça iletişimde bulunmak, komplikasyon riskini azaltmakla birlikte erken çözülmesini sağlayabiliyor. Aynı zamanda hamilelikte yaşanan sorunların fiziksel olduğu kadar duygusal da olabileceğini unutmamak gerekiyor. Her koşulda, herhangi bir sorun ya da sorun ihtimalinde derhal bir doktora başvurmak bir hayli önem taşıyor.

*Bu sayfada yer alan bilgiler, doktorunuzun ya da bir sağlık hizmetleri uzmanının verdiği önerilerin yerine geçmemelidir. İkiz gebelik hakkında en doğru bilgiyi edinmek için mutlaka kadın doğum uzmanınıza danışmanız gerekmektedir.

Kaynaklar;