Epidural Doğum Nedir? Nasıl Yapılır?

Doğum yapmak insan hayatındaki en özel anlardan biri. Aylarca bedeninizde büyütüp dünyaya getirdiğiniz bir bebeğin hissettirdiklerini tarif etmek mümkün olmasa gerek. Ancak her güzel şeyde olduğu gibi doğum anının da sancılı bir süreci bulunuyor. Peki, bu sancıları dindirmek için başvurulan anestezi yöntemi hakkında neler biliyorsunuz?

Günümüzde pek çok kadın doğum sürecinin getirdiği komplikasyonlar, ağrı ve rahatsızlık nedeniyle endişe duyuyor. Anne adaylarının bir kısmı daha rahat bir doğum yapmak için epidural anestezi yaptırırken, bir diğer kısmı normal doğumu tercih ediyor. Söz konusu anestezi olduğunda olası yan etkiler çoğu kişi için korkutucu olabiliyor. Ancak epidural doğumun anne ve bebeğe çeşitli olumlu etkileri de söz konusu.

Epidural anestezinin rahim kasları düzenli hale gelmeden önce yapılması, doğumun gecikmesine yol açabiliyor. Fazla geç kalındığında ise uygulanması zorlaşabiliyor. Bu nedenle epidural anestezinin doğru anda uygulanması sağlıklı bir doğum için son derece önemli!

Bu noktada “Epidural doğum nedir?” sorusuna da hemen bir yanıt vermek şart: Epidural doğum, ağrısız normal doğum olarak biliniyor. Doğum sancısının kendisi ve hatta düşüncesi dahi annenin stres olmasına ve yorgun düşmesine neden olabiliyor. Bu nedenle son zamanlarda ağrısız bir doğum türü olan epidural doğum sıklıkla gündeme geliyor. Ağrısız doğum işlemi için anestezi, rahim kasılmaları düzenli hale geldikten sonra uygulanıyor.

Epidural Doğum Tehlikeli mi?

Epidural doğum genel itibarıyla güvenli bir seçenek olarak kabul ediliyor. Sistemik anestezi ilaçlarının aksine epidural doğumda bebeğe düşük miktarda ilaç aktarılıyor. Üstelik epidural anestezi uygulaması acil durumlarda sezaryen doğum yapılabilmesini de sağlıyor. Elbette ki, epidural doğum yöntemini düşünüyorsanız hamilelik süreci boyunca hekiminizle temas halinde olup bu doğrultuda bir yol planı çizmeniz gerekiyor.

Hem kendi sağlığınız hem de bebeğinizin sağlığı için doğum yöntemine karar vermeden önce muhakkak hekiminize danışmanız gerektiğini ve bu süreçte hekim tavsiyesiyle hareket etmeniz gerektiğini unutmamalısınız.

Epidural Doğum Hangi Durumlarda Yapılabilir?

Epidural doğum, doğum sırasında kasılmalardan kaynaklanan ağrıyı bloke etmeyi amaçlıyor. Bu doğum yöntemi ağrısız bir şekilde normal doğum yapmak isteyen anne adaylarına uygulanıyor. Aydın İl Sağlık Müdürlüğü Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesinin yayınladığı Ağrısız (Epidural Anestezili) Normal Doğum çalışmasına göre, söz konusu işlem herhangi bir sağlık sorunu olmayan ve epidural doğum tercih eden tüm anne adaylarına uygulanabiliyor.

Sezaryen doğumda çok daha yüksek dozda anestezi ilaçları kullanılıyor ancak normal doğumda bir aksilik yaşanması durumunda anne adayları doktor kontrolüyle epidural doğumdan sezaryene alınabiliyor. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Kadın ve Üreme Sağlığı Dairesi Başkanlığının paylaştığı bilgilere göre, sezaryen doğum ise vajinal doğumun güvenli olmayacağı durumlarda uygulanıyor.

Herkes Epidural Doğum Yapabilir mi?

Herhangi bir sağlık sorunu olmayan anne adaylarının tümüne, tıpkı suda doğum gibi epidural doğum da rahatlıkla uygulanabiliyor. Bunun için anne adayının epidural anesteziyle doğum yapma talebinde bulunması ve uzman hekimin süreci onaylaması yeterli oluyor. Ancak bazı hastalıklar ve kullanılan ilaçlar epidural doğum uygulamasına engel olabiliyor:

Kan sulandırıcı (pıhtılaşmayı engelleyen) ilaç kullanan hastalar
Pıhtılaşma sorunu nedeniyle tedavi gören hastalar
Yüksek miktarda kanaması olan hastalar
Epidural anestezi uygulama bölgesinde enfeksiyon veya yanık bulunan hastalar
Belinden operasyon geçirmiş hastalar

Yüksek tansiyonu olan hastalar, kadın doğum uzmanı ve anestezi uzmanının uygun görmesine bağlı olarak epidural doğuma girebiliyor.

Epidural Doğum Öncesi Kime Danışılması Gerekir?

Anne adaylarının doğumu ne şekilde gerçekleştirmek istediklerini önce net şekilde belirtmeleri gerekiyor. Epidural doğuma karar veren adaylar, yeniden hekim kontrolünden geçiyor. Hekim ve anestezi uzmanının epidural doğum için herhangi bir engelle karşılaşmaması durumunda epidural doğum yöntemi uygulanabiliyor.

Epidural Doğum Kaç Saat Sürer?

Epidural anestezi rahim ağzı yaklaşık yüzde 60 incelip 4 santimetre açıklığa ulaşınca uygulanabiliyor. Epidural anestezininin uygulaması yaklaşık 10 dakika, etki etmesi ise 10 ila 15 dakika arası sürüyor. Uygulamanın ardından rahim ağzı yeterince genişlediğinde doğum başlıyor. Bu sırada anne adayı şiddetli sancıları ve ağrıları hissetmiyor. Böylelikle normal doğum çok daha kolay şekilde gerçekleşiyor. Ancak doğumun süresi yine anne adayına ve bebeğin geliş şekline göre değişiklik gösteriyor.

Epidural anestezi işlemi üç aşamada gerçekleştiriyor:

Annenin sırtında uygulama yapılacak bölge antiseptik bir sıvıyla siliniyor ve steril şekilde örtülüyor. Bu sayede enfeksiyon riski önleniyor.
Cilt ve cilt altı ince bir iğneyle uyuşturuluyor.
Hazırlanan epidural sahaya ucu künt bir iğne yardımıyla kateter yerleştiriyor ve ilaç veriliyor.

Epidural anestezi aşamasında annenin birkaç dakika boyunca kıpırdamadan durması gerekiyor. Bu nedenle sancılar çok şiddetliyse ve anne sabit duramıyorsa epidural anestezi uygulanamayabilir. Epidural analjezi (ağrı hissetmeme hali), normal doğumda ağrıyı gidermek amacıyla uygulanıyor. Epidural doğumda sezaryen ameliyatlara kıyasla daha az dozlarda lokal anestezi uygulanıyor. Böylece anne adayı ağrı çekmiyor ancak yürüyebiliyor ve hissedebiliyor.

Eğer doğum ilacın etkisi bitene kadar gerçekleşmezse kateter yardımıyla anne adayına bir doz ilaç daha uygulanabiliyor. Kateter, yumuşak bir maddeden yapılan ince bir sondayı ifade ediyor. Bu materyal vücuda ilave ilaç zerk edilebilmesi için yerleştiriliyor. Kateterin dışarıda kalan kısmı alerji yapmayan flasterle omuza kadar yapıştırılıyor. Doğumun ardından ise acısız şekilde çıkarılabiliyor.

Epidural Doğumun Eksileri ve Artıları Nelerdir?

Epidural doğumun anne adayları için pek çok avantajı bulunuyor. Örneğin;

Doğum ağrısız şekilde gerçekleşiyor.
Ağrı hissini yok ediyor ancak hareket etmeye imkan tanıyor.
Uzun süren sancılarda uyuyup gücünüzü toplamanıza yardımcı oluyor.
Doğum anında uyanık kalmanızı sağlıyor.
Doğum stresini gidermeye destek oluyor.
Kaslarda gevşeme ve rahatlama sağlıyor.
Doğum esnasında ıkınarak doğumu hızlandırmaya destek oluyor.
Doğumun ardından halsizlik yaratmadığı için bebekle hemen kavuşmaya ve emzirmeye olanak sağlıyor.

Bunun yanı sıra epidural doğumun aşağıdaki gibi bazı dezavantajları da bulunuyor:

Anesteziden kaynaklı olarak bacaklarda geçici bir zayıflık oluşabiliyor. Bu durum birkaç saat yatmayı gerektirebiliyor.
Düşük kan basıncına neden olabiliyor. Bu nedenle işlem sonrası kan basıncının düzenli olarak takip edilmesi gerekiyor.
İdrar mesanesinde kısa süreli his kaybına yol açabiliyor.

Aydın İl Sağlık Müdürlüğü Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi verilerine göre, tecrübeli anestezi uzmanlarının yaptığı epidural anestezi sonrası yüzde 1 civarında baş ağrısı vakalarına rastlanabiliyor. Kullanılan ilaçlara bağlı olarak hafif derecede alerji ve cilt döküntüleriyle karşılaşılabiliyor. Ayrıca bu işlem, ıkınma yetisini belirli düzeyde ortadan kaldırarak doğum süresinin uzamasına da neden olabiliyor.

Epidural Yapılırken Acı Duyulur mu?

Epidural anestezi uygulanırken anlık bir batma veya yanma hissi duyulabiliyor. Ancak uyuşma nedeniyle acılı ve ağrılı bir süreç geçiren hastalara dair yeteri kadar veri bulunmuyor. Epidural anestezi halihazırda anne adayının ağrısını ve acısını dindirmek için uygulanıyor.

Epidural, bebeğini normal doğumla kucağına almak isteyen fakat sancı ve ağrı hissi yaşamak istemeyen kadınlar tarafından sıklıkla tercih ediliyor. Siz de epidural doğum yöntemini kullanmak istiyorsanız bu süreci araştırabilir, eşinizle ve hekiminizle görüşerek yol alabilirsiniz. Ayrıca epidural öncesinde hekiminize hangi ilaçların kullanılacağını, bu ilaçların bebeği nasıl etkileyeceğini ve gıda tüketimi hakkında da merak ettiklerinizi sorabilirsiniz.

*Bu sayfada yer alan bilgiler, öneri ve uyarı mahiyetinde olmayıp yalnızca bilgilendirme amacıyla paylaşılmıştır. Epidural doğum hakkında en doğru bilgi için kadın doğum uzmanınıza danışmanız gerekmektedir.

Kaynaklar;