Yenidoğan Bebek Doğru Yatırma Pozisyonları

“Bebekler uyuyarak büyür.” Eminim bu sözü duymayan yoktur. Uyku bebeklerin ilk aylarında hayatlarının önemli bir parçası. Öyle ki günlerinin üçte ikisi uykuda geçiyor. Ancak her uyku şekli bebeklerin gelişimlerini desteklemek için uygun değil. Uyku saatlerinin bebeğiniz için sağlıklı ve güvenli bir şekilde geçmesi için doğru yatış pozisyonunun bilinmesi gerekiyor!

Guyton ve Hall tarafından yayınlanan Tıbbi Fizyoloji isimli kaynakta uyku, kişinin duyusal veya diğer uyaranlarla etkileşime geçebileceği bir bilinçsizlik durumu olarak tanımlanıyor. Doku yenilenmesi ve enerji korunumu gibi pek çok farklı amaca hizmet eden uykunun insan yaşamı için son derece önemli olduğu bilinen bir gerçek. Özellikle doğumdan sonraki ilk beş ayda bebekler günlerinin önemli bir kısmını uykuda geçiriyor. Bu dönemdeki bebeklerin uykuyla olan ilişkisi, ebeveynler için haliyle yenidoğan nasıl yatırılır sorusunu da beraberinde getiriyor.

Uyku sırasında kusma meydana gelmesi bebeklerde sık rastlanan ve ebeveynlerin göz ardı etmemesi gereken bir durum. Bebeğin uykusunda kusması halinde solunum yolunun tıkanmaması içinse doğru yatış pozisyonuna sahip olması gerekiyor.

Bebeklerde genellikle beslenme rutinlerinin hemen ardından gelişen kusma durumu pek çok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkabiliyor. Bu noktada ebeveynlerin bebeklerde kusma problemi hakkında detaylı gözlem yapması gerekiyor. Gaz sıkışması, alerjik reaksiyonlar ve psikolojik nedenler sık görülen tetikleyiciler arasında yer alıyor.

Yenidoğan Yatırma Şekilleri

Yenidoğan uyku düzenine alışmak ebeveynler için zorlu bir süreç olabiliyor. Gece ve gündüz uyuma süreleri ilk aylarda hemen hemen eşit ilerliyor. Bu neden ebeveynlerin uyku sırasında sürekli bebeklerini izlemesi mümkün olmuyor. Uyku sırasında bebeklerin güvende olması için yatış pozisyonlarının doğru şekilde ayarlanması gerekiyor. Bebekler sırt üstü, yan veya yüzüstü yatırılabiliyor. Ancak bu pozisyonların tamamı bebekler için güvenli değil.

Bebeklerde sindirim sistemi gelişimini henüz tamamlanmadığı için reflü olarak da bilinen, midedeki sıvıların ağza gelmesi durumu sık yaşanıyor. Bebekler için solunum yolu tıkanıklığı riski yaratan bu durumla ilgili daha fazla bilgiye erişmek için 5 Soruda Bebek Reflüsü isimli yazımıza göz atabilirsiniz.

Bebekler için güvenli uyku pozisyonu konusundaki önerilerin yıllar içerisinde güncellenerek değişiklik gösterdiğini biliyor muydunuz? ABD Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bölümü tarafından yayınlanan ABÖS Soruları ve Cevapları: Sağlık Çalışanları için Bebek Uyku Pozisyonu isimli kitapçığa göre sırt üstü pozisyon, bebekler için en güvenli uyku pozisyonu olarak görülüyor. Yüz üstü uyku şekli ise taşıdığı riskler sebebiyle tavsiye edilmiyor.

Yenidoğan Bebek Hangi Tarafa Yatırılmalı?

Yenidoğan bebekler için ebeveynlerin sıklıkla tercih ettiği pozisyonlardan biri de yan yatış şekli. Sağ veya sol omzun üzerinde yatmak bebekler için güvenli bir pozisyon gibi görülüyor. Bu şekilde uyumanın bebeklerde solunum yolu tıkanıklıklarını önleyeceği düşünülüyor. Ancak Amerikan Pediatri Akademisi ani bebek ölüm riskini azaltmak için ilk aylarda bebeğin yalnızca sırt üstü yatırılmasını tavsiye ediyor. Bu pozisyonun bebekler için solunum yolu tıkanıklığı açısından minimum risk taşıdığı ifade ediliyor.

ABÖS Soruları ve Cevapları: Sağlık Çalışanları için Bebek Uyku Pozisyonu isimli isimli kitapçıkta yan pozisyonda uyuyan bebeklerin kendi kendilerine dönerek yüz üstü pozisyon alabildiğine dikkat çekiliyor. Yüz üstü yatış şekli ise bebekler için en riskli uyku pozisyonu olarak biliniyor.

Yenidoğan Bebekler Neden Yan Yatırılır?

Yenidoğan bebeklerin günlük rutinini uyku ve beslenme oluşturuyor. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi bünyesinde yayınlanan Çocuklarda Uyku isimli araştırma makalesine göre, yenidoğanlarda uyku düzeni günün ortalama 16 ila 20 saatini kapsıyor. Bebeklerin uyku döngüsü 1-4 saat uyku ve 1-2 saat uyanıklık şeklinde gerçekleşiyor. Bebeklerin yaşamını oluşturan bu döngüyü genelde açlık-tokluk durumu yönetiyor.

Doğumdan sonraki ilk aylarda bebekler çoğu zaman beslendikten hemen sonra uykuya geçiyor. Bu durum uyku sırasında kusma riski oluşturuyor. Bebeklerin uyurken kusması sık rastlanan bir durum. Ancak uyku sırasında gelişebilecek kusma bebeğin solunum yollarının tıkanmasına sebebiyet verebiliyor. Bu durumun önlenmesi için halk arasında bebeklerin yan yatırılması tavsiye ediliyor. Ancak bu bilginin yanlış olduğunu söylemeliyiz. Günümüzde bebekler için en güvenli uyku pozisyonu sırt üstü yatış olarak kabul ediliyor.

ABD Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bölümünün konuyla ilişkili makalesine göre sırt üstü poziyonda bebekler sekresyonları (vücudun farklı işlevlerini yerine getirmek için salgı bezleri, hücreler veya dokular tarafından üretilen madde veya sıvı) kolaylıkla yutabiliyor. Bu pozisyonda yenidoğan bebek refleksleri boğulma riskine karşı koruma sağlıyor.

Yenidoğanların Sürekli Aynı Pozisyonda Yatması Doğru mudur?

Sürekli aynı şekilde uyumanın bebeklerde plagiosefali olarak bilinen düz kafa sendromuna sebebiyet verebileceğinden endişe ediliyor. Ancak özellikle bir yaşa kadar olan dönemde ani bebek ölümü sendromu ve solunum yolu tıkanıklıklarını önlemek için bebeklerin her zaman sırt üstü yatırılması tavsiye ediliyor. ABD Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bölümüne ait kaynakta düz kafa sendromunun önlenmesi için bazı tavsiyeler yer alıyor:

Bebeğiniz uyanıkken sizin gözetiminizde olması şartıyla karın üstü yatmasına izin verebilirsiniz. Bu pozisyon bebeğinizin baş ve boyun kaslarının güçlenmesini sağlar.
Bebeğiniz uyanıkken araba koltuğu, beşik veya taşıyıcıda uzun zaman geçirmesine izin vermemelisiniz.
Bebeğiniz uyanıkken onu kucaklayarak dik pozisyonda durmasını sağlayabilirsiniz.
Bebeğinizin beşiğinin yerini düzenli aralıklarla değiştirebilirsiniz. Böylelikle kapı ve pencere gibi nesnelere bakmak için başını farklı yönlere çevirmesini sağlayabilirsiniz.

Bebek Emdikten Sonra Nasıl Yatırılmalı?

Özellikle ilk altı aylık dönemde bebekler uyanık geçirdikleri zamanın önemli bir kısmını beslenme için ayırıyor. Bu durum, daha önce de belirttiğimiz üzere bebeğin uykuya geçtiğinde kusmasına ve sekresyonların solunum yolunu tıkamasına neden olabiliyor. Tekrarlayacak olursak, bu gibi olumsuzlukları önlemek için bebeklerin sırt üstü yatırılması büyük önem taşıyor.

Bebeğinizin güvenliği için doğru pozisyonda beslenmesinin de büyük önemi olduğunu biliyor muydunuz? Bebeğinizi nasıl güvenli bir şekilde besleyebileceğinizi öğrenmek için Doğru Emzirme Pozisyonları Nelerdir? yazımıza göz atabilirsiniz.

*Bu sayfada yer alan bilgiler, öneri ve uyarı mahiyetinde olmayıp yalnızca bilgilendirme amacıyla paylaşılmıştır. Yenidoğan uyku pozisyonu hakkında en doğru bilgiler için uzman bir çocuk doktoruna danışmanız gerekmektedir.

Kaynaklar;