Bebek Oyuncağı Seçimi Nasıl Yapılmalı?

Rengarenk bloklar, arabalar, bebekler… Çocukların eğlenirken öğrenmesi için yüzlerce oyuncak bulunuyor. Dikkat çekici tasarımlarıyla yetişkinleri bile cezbeden bu oyuncaklar minikleri eğlendirmekle kalmıyor, gelişimlerini de olumlu etkiliyor. Diğer yandan, oyuncak seçiminde ebeveynlere ve yakınlarına büyük sorumluluklar düşüyor!

Anne-babaların çocuklarını en iyi şekilde yetiştirme telaşları, bebeklerinin dünyaya gözlerini açmasıyla başlıyor. Evlatları için hep en iyisini arzu eden ebeveynler, bu nedenle en küçük detayları bile büyük bir titizlikle ele almaya özen gösteriyor. Ancak kimi zaman bazı konuların önemi gerek ebeveynler gerekse de aile yakınları tarafından yeterince anlaşılamayabiliyor. Yaşa uygunluk ve malzeme kalitesi gibi faktörlere göre çok fazla çeşidi bulunan oyuncakların seçimi de bunlardan biri!

Bebeklerde ve Çocuklarda Oyuncak Seçimi

Oyuncak dendiğinde, çocukluğunu bugünün çok daha gerisinde bırakan yetişkinlerin aklına genellikle arabalar ve bebekler geliyor. Ancak günümüzde bu konuda seçenekler neredeyse sınırsız! Oyuncak mağazalarında sayısız ürün çeşidi bulunuyor. Ebeveynler ise oyuncakçıların sunduğu bu renkli dünyayı çocukların sınırsızca keşfedebilmesi için evlerine taşımak istiyor. Ancak oyuncak seçimi, çocukların arzularından çok daha hassas bir şekilde ele alınması gereken bir konu!

Oyuncakların çocuk gelişimi üzerinde olumlu etkileri olduğu biliniyor. Ancak bu olumlu etkiler ancak çocuğun gelişimi ile paralel oyuncaklar tercih edildiğinde sağlanabiliyor. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi’nde yayımlanmış bir makaleye göre, çocukların oynadıkları oyunlarda başarılı olduklarını anlayabilmeleri için oyuncakların basit düzeyden başlayıp zora doğru tercih edilmesi gerekiyor. Bu nedenle oyuncak alma süreci muhakkak titiz araştırma ve incelemelerle yürütülmeli!

Oyuncak Alırken Nelere Dikkat Etmeliyim?

Oyuncak alırken ebeveynlerin dikkat etmesi gereken birkaç önemli konu bulunuyor. Bu konuların başında oyuncakların kalitesiyle ilgili başlıklar geliyor. Oyun sürecinde çocuklar oyuncakla oldukça uzun bir süre temas ediyor. Özellikle küçük yaştaki çocuklar dünyayı tanıma sürecinde ağızlarını kullandıkları için oyuncakları sıklıkla ağızlarına alabiliyor. Bu nedenle;

Oyuncak seçerken ürünlerin yapımında kullanılan materyaller dikkatli bir şekilde incelenmeli, oyuncakların içeriğinin ve kullanım şeklinin sağlığa uygunluğundan emin olunmalı.
Oyuncakların materyal ve tasarımlarının çocuğun yaş grubuna uygunluğu değerlendirilmeli.
Ayrıca seçilen ürünün oyuncak mevzuatına uygun olduğunu gösteren CE işaretine sahip olup olmadığı da kontrol edilmeli.
Oyuncak seçiminde incelenmesi gereken bir diğer konu ise ürünün çocuğun yaşına uygunluğu! Oyuncakların materyal ve tasarımlarının çocuğun gelişimine uygun olacak şekilde seçilmeli.

Özetle, oyuncak seçimi sırasında ürünün materyal özellikleri dikkatle değerlendirilmeli. Oyuncağın üretiminin mevzuatlara uygun olduğunu gösteren CE işaretine sahip olup olmadığı kontrol edilmeli. Ayrıca materyal özelliklerinin hem genel sağlığa hem de çocuğun gelişim seviyesine uygunluğu göz önünde bulundurulmalı.

Yaşlara Göre Oyuncak Seçimi Nasıl Olmalı?

Yaşa göre oyuncak seçimi yapmak isteyen ebeveynlerin aceleci davranmaması ve bir ürünü satın almadan önce tüm özelliklerini ayrıntılı bir şekilde incelemesi gerekiyor. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi’nde yayımlanan 0-6 Yaş Arası Oyun ve Oyuncaklar adlı akademik kaynakta, yenidoğanlar için en iyi oyuncaklardan birinin kendi bedenleri olduğu paylaşılıyor. Bu nedenle doğar doğmaz bebeğinizi pahalı oyuncaklarla tanıştırmanız gerekmiyor. Bu süreci bebeğinizin kendi bedenini keşfederek geçirmesine izin verebilirsiniz.

Ayrıca oyuncak seçiminde bebeğinizin aylara göre gelişim evreleri de göz önünde bulundurmanız gereken en önemli faktörlerden biri. Örneğin; 1 yaşından sonraki dönemde çocuğunuz yürümeye başlayacağı için bu beceriyi teşvik edebilecek oyuncaklara yönelebilirsiniz.

Uzmanların çocuklar için oyuncak seçimi yaparken dikkat edilmesini tavsiye ettiği bir diğer konu ise çocuğun gerçek dünyayla bağ kurabilmesini sağlayacak oyuncaklar seçmek. Mesela mutfak gereçleri, tava, ocak ve yiyecekler gibi oyuncaklar çocuğun günlük işleri öğrenmesine yardımcı olabilir.

Bebeklerde Oyuncak Seçimi

Bebeklerde oyuncak seçiminin ilk yaş içerisinde aylara göre yapılması gerekiyor. Nitekim 0-1 yaş arası dönemde çocuklarda bilişsel ve fiziksel gelişim oldukça hızlı bir şekilde ilerliyor. Bebekler her bir aylık periyotta bile farklı beceriler edinebiliyor. İşte, ay ay bebek gelişimine uygun oyuncak önerileri:

0-6 Ay Oyuncakları Nelerdir?

0-6 ay arası dönemde bebek oyuncağı seçimi yaparken küçük parçaları olmayan, çocuk için boğulma veya yaralanma tehlikesi yaratmayacak modeller seçilmeli. 0-6 Yaş Arası Oyun ve Oyuncaklar makalesinde, doğumu takip eden ilk aylarda bebeklerin ses, şekil ve renklere karşı hassas olduğu aktarılıyor. Bu nedenle beşiklerin üzerine takılabilen bebek dönenceleri 0-6 aylık süreçte iyi bir tercih olabiliyor.

7-12 Ay Oyuncakları Nelerdir?

Yedinci aydan itibaren bebeklerde oturma davranışı gelişmeye başlıyor. Bu nedenle bu aydan itibaren seçilen oyuncaklar çocuğun oturup oynamasına uygun olmalı. Yedi ve daha fazla aylık bebekler için seçilen oyuncakların ayrıca çocuğun eline sığabilecek boyutta olması gerekiyor. Oyuncaklar bebeğin ne kavrayamayacağı kadar büyük ne de boğulma riski yaratacak kadar küçük olmalı.

Yukarıda da atıfta bulunduğumuz çalışmaya göre diş kaşıma halkaları ve çıngıraklar özellikle de yedinci aydan sonra en uygun seçenekler oluyor. Ayrıca ağza alındığında parçalanmayacak plastik bebekler ve hayvanlar da bu aydan sonra tercih edilebiliyor.

1 Yaş Oyuncakları Nelerdir?

1 yaş çocuklar için yürüme denemelerinin başladığı bir dönem. Yine 0-6 Yaş Arası Oyun ve Oyuncaklar adlı kaynağa göre 12’inci aydan sonraki süreçte çocuklarda eline geçen her nesneyi atma davranışı da gelişim gösteriyor. Bu hareketin yarattığı sesten hoşlanan çocuklar için atınca zıplayan ve yere düştüğünde ses çıkaran toplar iyi bir oyuncak tercihi olabiliyor. Ayrıca yürürken etrafta gezdirilebilen araba vb. tekerlekli oyuncaklar da 1 yaşından sonra çocukların ilgisini çekmeye başlayabilir.

Yürüme dönemindeki çocuklar için ebeveynlerin tercih ettikleri oyuncaklardan biri de yürüteç oluyor. Ancak çocuğunuzu kendi başına hareket etmeye teşvik etmek için yürüme arkadaşı gibi oyuncaklar çok daha yararlı olabilir. Yürüteç ve yürüme arkadaşıyla ilgili merak ettiklerinize Yürüteç Nedir? Yürüteç Ne Zaman ve Nasıl Kullanılır? yazımızdan ulaşabilirsiniz!

*Bu sayfada yer alan bilgiler, öneri ve uyarı mahiyetinde olmayıp yalnızca bilgilendirme amacıyla paylaşılmıştır. Bebekler için oyuncak seçimi hakkında en doğru bilgiler için çocuk gelişimi ve psikolojisi alanında uzman bir hekime danışmanız gerekmektedir.

Kaynaklar;