- Yenidoğan Bebek
- Bebek
- Hamilelik
- Çocuk
-
Araçlar
Kız Bebek İsimleri
Erkek Bebek İsimleri
Çok Aratılanlar:
Hamilelik Belirtileri
Çin Takvimi
Atopik Dermatit
Bebeklerin Aşı Takvimi
Kolik Bebek
Çocukların alışılmadık nesneleri yeme istekleri pek çok ebeveynin aşina olduğu bir durum. Dünyayı ağızlarıyla tanımaya çalışan küçükler için bu durum zaten oldukça normal. Ancak bu davranış, kimi zaman ciddi bir yeme bozukluğu olan pika sendromuna da dönüşebiliyor. Neyse ki bu rahatsızlığın dikkatli ebeveynler tarafından iyi bir gözlemle kolaylıkla fark edilebilmesi mümkün!
Çocukların gelişim sürecinde beslenme oldukça önemli bir yere sahip. Pika sendromu gibi yeme bozuklukları ise bu doğrultuda, çocukları için en iyisini isteyen ebeveynleri fazlasıyla kaygılandıran bir durum oluyor. Pika sendromunda çocukların çok farklı maddeleri tüketmeyi seçtikleri görülebiliyor. Bu maddeler arasında toprak, kumtaşı ve sabun gibi maddelerin tüketimine çok daha sık bir şekilde rastlanıyor.
Pika sendromunun söz konusu olduğu bazı sıra dışı vakalarda solucan ve kömür gibi daha ilginç varlık veya maddelerin de tüketildiği biliniyor. |
Pika sendromu, çocuklarda ek gıdaya geçiş süreciyle birlikte başlıyor. Bu süreçte çocuklarda yemek seçme ve iştahsızlık gibi sorunlar halihazırda oldukça sık görülüyor. Ancak söz konusu sendrom, bu davranışlara kıyasla çok daha ciddi bir sorun olarak kendini gösteriyor. Pika sendromu çoğunlukla çocuklarda ve ergenlerde gözlemleniyor. Nadiren hamilelik dönemindeki kadınlarda da rastlanan bu rahatsızlık, temelde “herhangi bir besin değeri bulunmayan gıdaların tüketilmesi” olarak tanımlanıyor.
Pika hastalığının belirtilerini fark etmek her zaman kolay olmayabiliyor. Bu hastalığın tespitinde ebeveynlerin ve çocuğun bakımından sorumlu kişilere büyük bir yükümlülük düşüyor. Amerikan Psikiyatri Birliği bünyesinde hazırlanan DSM-5 Pika, Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal El Kitabı’nda bu rahatsızlık, kültürel ve toplumsal olarak normal olmayan, gıda dışı ve besleyici olmayan maddelerin 1 ay veya daha uzun süre boyunca sürekli tüketilmesi olarak tanımlanıyor. Aynı kaynağa göre, çocukların ve gençlerin yaşadığı beslenme bozukluklarının pika sendromu olarak adlandırılabilmesi için bu davranışın en az bir ay süreyle devam ediyor olması gerekiyor.
Pika tanısı genellikle bu hastalığın yol açtığı ikincil sorunlar sayesinde konuluyor. Tüketilen yabancı maddeler çoğu zaman anne babalar tarafından zehirlenme, enfeksiyon, gastrointestinal sorunlar veya dental problemler ortaya çıktığında fark edilebiliyor. |
Pika sendromunun nedenleri tam olarak aydınlatılabilmiş olmasa da bunlar psikososyal ve biyokimyasal faktörler olmak üzerinde iki başlık altında incelenebiliyor. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi bünyesinde hazırlanan Pika, Geri Çıkarma Bozukluğu Nedir? Tanı ve Tedavi Yaklaşımları başlıklı akademik derlemeye göre, psikososyal sebepler olarak genellikle şu gibi durumlar gösteriliyor:
Ancak tek sebep bunlar değil! Aynı derlemeye göre kimi zaman sık rastlanan demir ve çinko eksikliği gibi bazı biyokimyasal sorunlar da çocuklarda ve yetişkinlerde pika sendromuna neden olabiliyor.
Demir eksikliği rahatsızlığının tespitinde kan testlerine başvuruluyor. Test sonuçlarında demir eksikliği tespit edilen çocuklarda hikaye incelenirken demir minerali yönünden zengin gıdaların alım sıklığı ve aktif bir kanamanın olup olmadığı da araştırılıyor. Hastalığın sebepleri ayrıntılı şekilde incelendikten sonra tedavi planlamasına geçiliyor. Demir eksikliği tedavisinin ilk adımını bu hastalığa yol açan etkenlerin ortadan kaldırılması oluşturuyor.
Demir eksikliğinin sebebi eğer pika sendromu ise bu durumda çocuğa demir takviyesi verilirken soruna neden olabilecek diğer sebepler de inceleniyor. Kimi durumlarda yaşanan pika sendromunun nedeni demir eksikliği olabileceği için alınan takviyelerle birlikte bu tablo da ortadan kalkıyor. Ancak demir eksikliği oluşmasına pika sendromu yol açıyorsa bu durumda hastalığı kalıcı bir şekilde tedavi edebilmek için bu probleme neden olabilecek diğer faktörlerin de araştırılması gerekiyor.
Çinko eksikliği, pika sendromunun hem önemli bir nedeni hem de sonucu. Çünkü kimi zaman şiddetli çinko yetersizliği çocuklarda yabancı maddelerin tüketimini tetikleyebiliyor. Erciyes Tıp Dergisi’nde yayınlanan Çinko ve Büyüme isimli makaleye göre, pika sendromunda görülen toprak gibi yabancı maddelerin yenmesi de çinko emilimini engelleyerek vücutta bir eksiklik gelişmesine neden olabiliyor. Bu nedenle çinko eksikliğinin tedavisinde öncelikle hastalığın sebebinin araştırılması gerekiyor.
Tedavi planının ilk adımını, hastalığa sebep olan faktörlerin ortadan kaldırılması oluşturuyor. Buna ek olarak çocukların yeme düzeninin ayarlanarak çinko alımının artırılması gerekiyor. Ayrıca gerekli durumlarda çocuklara çinko takviyesi de verilebiliyor.
Pika sendromunda pek çok yabancı maddenin tüketimine rastlanıyor. Ancak kimi maddelerin tüketimine diğerlerinden daha sık rastlanıyor. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi yayın organı Ankara Medical Journal’da yayınlanan Farklı Bir Pika Hastalığı Olgusu isimli kaynakta belirtildiği üzere, pika sendromunda tüketimine sıklıkla rastlanan maddelerden biri de toprak. Bu nedenle toprak yeme eğilimin kendine özel bir adı da bulunuyor. Jeofaji olarak isimlendirilen bu rahatsızlığa yalnızca çocuklarda değil, genç ve yetişkinlerde de rastlanabiliyor.
Jeofazinin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, Niğde Üniversitesi bünyesinde hazırlanan Toprak Yeme Hastalığı (Jeofaji) ve Jeoloji adlı vaka raporunda bu rahatsızlığın da mineral eksikliğiyle bağlantılı olabileceği öne sürülüyor. Aynı çalışmaya göre pika sendromunun bu türünde kişilerde anemi, beslenme bozukluğu, büyüme geriliği, parazit enfeksiyonları ve zehirlenmeler gibi rahatsızlıklar görülebiliyor.
Pika sendromunda tüketilen yabancı maddeler daha önce de vurguladığımız üzere bir süre sonra vücutta ciddi sıkıntıların görülmesine neden olabiliyor. The Journal of the American Board of Family Medicine (Amerikan Aile Hekimliği Kurulu Dergisi)’de yayınlanan Pica: Common but Commonly Missed (Yaygın ama Sıklıkla Gözden Kaçan Pika) adlı çalışmada, pika sendromunda sık rastlanan en kritik ikincil sağlık sorunlarından bazıları şu şekilde belirtiliyor:
Bu rahatsızlıkların hangisinin çocukta gelişeceği ise tüketmeyi seçtiği maddeye göre değişiyor. Tedaviye erken başlanması daha ciddi problemlerin oluşmasını engellemeye yardımcı olabiliyor.
Pika sendromu fark edildiği andan itibaren tedavi sürecinin başlatılması gerekiyor. Nitekim bu hastalığın tedavisinin ertelenmesi halinde hayati tehlikeye yol açabilecek ikincil hastalıkların gelişebileceğini artık biliyorsunuz. Amerikan Aile Hekimliği Kurulu Dergisi’nde yayımlanan ilgili makaleye göre, örneğin; pika sendromunun bir diğer türü olan trikofaji rahatsızlığında saç yeme davranışına bağlı olarak bağırsaklarda tıkanıklık ve perforasyon gibi hayati öneme sahip sağlık sorunları da gelişebiliyor. Yine aynı kaynakta, pika sendromu yaşayan kişilerde şiddetli enfeksiyon ve parazit rahatsızlıklarının da uzun süreli görülebileceği ifade ediliyor.
Pika sendromu gibi önemli yeme bozukluklarında tedavi süreci hassas bir şekilde ele alınmalı. Hastalığın hem psikososyal hem de biyokimyasal sebepleri incelikle araştırılmalı. Hastalığın çinko veya demir eksikliği gibi biyolojik bir sebebi bulunmuyorsa psikolojik ve çevresel etmenler incelenerek buna uygun önlemler alınmalı. Bu aşamada çocuk psikolojisi ve beslenme bozuklukları konusunda uzman hekimlerden yardım alınması, sürecin doğru şekilde yürütülmesi için son derece önemli!
Çocuğunuzun beslenmesiyle ilgili sorunlar, pika sendromuyla ilgili şüphelerinizin oluşmasına neden olabilir. Bebeğinizin beslenmesine dair faydalı ipuçları edinmek için Bebeklerde İştahsızlık & Beslenmede Yapılan Yanlışlar içeriğimize göz atabilirsiniz. |
*Bu sayfada yer alan bilgiler, öneri ve uyarı mahiyetinde olmayıp yalnızca bilgilendirme amacıyla paylaşılmıştır. Pika sendromu hakkında en doğru bilgi için çocuk sağlığı ve yeme bozuklukları konusunda uzman olan hekimlere danışmanız gerekmektedir.
Kaynaklar;
Loading...
