Uyku Arkadaşı Nedir? Ne Zaman Kullanılmalıdır?

Peluş ayıcıklar, yumuşak battaniyeler ya da sevimli bir oyuncak… Uykuya geçişte miniklere destek olan bu uyku arkadaşları hakkında ne kadarını biliyorsunuz?

Pek çok çocuk büyüme sürecindeyken uyku esnasında kendisine eşlik edecek bir nesne seçme eğilimi gösteriyor. Peki, uyku arkadaşı olarak bilinen bu nesneler tehlikeli mi değil mi, nasıl seçilmeli ve ne zaman kullanılmalı? Bu dosyamızda uyku arkadaşının uyku düzeni ve çocuk gelişimi üzerindeki rolünü tüm detaylarıyla ele aldık. Hemen okumaya başlayın!

Uyku Arkadaşı Nedir?

Uyku arkadaşı, çocukların uyku sürecinde güvenlik, konfor ve duygusal destek bulmalarına yardımcı olan nesneleri ifade ediyor. Çocuklar uyku arkadaşı olarak genellikle peluş hayvanlar veya yumuşak battaniyeleri tercih ediyor. Amerikan Pediatri Akademisi tarafından yayınlanan bir makaleye göre uyku arkadaşı çocuğun kokusunu taşıyarak ona konfor ve güvenliği hatırlatıyor. Böylece çocuklar duygusal bağ kurduğu bu nesneler sayesinde kolayca uykuya dalabiliyor.

Uyku Arkadaşı Ne Zaman Kullanılmalıdır?

Journal of Pediatric Health Care adlı dergide yayınlanan bir makaleye göre uyku arkadaşının kullanılma zamanı çocuğun gelişim evresi ve bireysel ihtiyaçlarına bağlı değişiklik gösteriyor.

Yenidoğan dönemi: Yenidoğan döneminde bebekler genellikle bir uyku arkadaşına ihtiyaç duymuyor. Ancak bazı bebekler ilk aylarda bile küçük bir örtü veya farklı bir nesneyle bağ kurabiliyor. Bu dönemde bebeğin güvenliğinin esas alınması ve kendisine herhangi bir oyuncak verilmemesi öneriliyor.
6 ay ve sonrası: Bebekler genellikle altı aylık dönem sonrası uyku arkadaşı kullanmaya eğilim gösteriyor. Bu yaş aralığında ebeveyn gözetiminde yumuşak battaniye ve peluş hayvan gibi nesneler kullanılması uygun görülüyor.
1 yaş üstü: 12 aydan sonra, çocukluk döneminde gece uyumadan önce çeşitli korkular veya düzensiz uyku sorunu yaşayan çocuklar kendisini güvende hissetmek için uyku arkadaşına ihtiyaç duyuyor.

İstanbul Üniversitesi Çocuk Sağlığı Enstitüsünün yayınladığı Çocuk Dergisi’nde yayınlanan bir makaleye göre, bebeklerde uyku düzeni ilk altı ayda oluşuyor. Yapılan araştırmalara göre beslenme, uyku arkadaşı, yatak yeri ve yatak paylaşımı da uyku düzeninde önemli bir rol üstleniyor.

Uyku Arkadaşı Nasıl Kullanılmalıdır?

Verywell Family adlı platformda yayınlanan uzman onaylı bir içeriğe göre altı aydan küçük bebeklerin beşik veya uyuduğu herhangi bir yerde yumuşak oyuncak bulunmaması gerekiyor. Bu dönemde bebekler henüz başlarını kontrol edemediği için bu nesnelerin kullanımı güvenlik açısından risk oluşturabiliyor. Bu nedenle ilk altı aya kadar yumuşak oyuncaklardan kaçınılması önem arz ediyor. Altı aydan büyük bebeklere ise peluş hayvan veya bebek gibi oyuncaklar vermekte sakınca görülmüyor.

Healthline adlı global sağlık platformunda yayınlanan bir makaleye göre bebeğinize (en az 6 aylık) uyku arkadaşı olarak battaniye kullanıyorsanız bu battaniyeyi göğüs seviyesinden daha yükseğe yerleştirdiğinizden ve beşiğin içindeki yatak etrafına sıkıca yerleştirildiğinden emin olmalısınız.

Uyku Arkadaşı Seçimi Nasıl Olmalıdır?

Uyku arkadaşı seçmek her ne kadar basit görünse de aslında dikkat edilmesi gereken birçok faktör bulunuyor. İşte onlar:

Uyku arkadaşı seçerken boğulma riski taşıyabilecek düğme veya yapay göz gibi küçük parçalar içeren oyuncaklara dikkat etmelisiniz.
Takdir edersiniz ki bebekle aynı boyda bir peluş oyuncak onu korkutabilir. Bu nedenle kolayca kavrayabileceği yumuşak oyuncaklar seçmek önem arz ediyor. Küçük oyuncaklar aynı zamanda kolay taşınabileceğinden bebeğinizin favori oyuncağı olabilir. Tabii ağza sokulma ve yutulma riski taşıyan çok küçük oyuncaklardan kaçınmalısınız.
Uyku arkadaşı olarak ayıcık, su samuru, tavşan ya da fil gibi sevimli hayvanlar muhakkak bebeğinizin ilgisini çekecektir. Böylelikle uyku arkadaşıyla bağ kurması daha kolay olabilir.
Uyku arkadaşı olarak seçilen oyuncakların bebeklere uygun ve temizlemesi kolay malzemelerden yapılmış olmasına dikkat etmelisiniz. Bu oyuncaklar bebekle uzun süre temas edeceği için düzenli olarak temizlemelisiniz.
Uyku sırasında bebeğin etrafında bulunan nesnelerin bebeğin yüzünü kapatma veya nefes almasını engelleme riski taşımadığından emin olmalısınız.

Doğrudan bebeğinizin ilgisini çekmek için uyku arkadaşı yapımı da yaygın bir seçenek. Basit örgü teknikleriyle yumuşak bir battaniye, amigurumi teknikleriyle yapılan hayvan figürü ya da bebekler yapabilirsiniz. Bu adımda Bebek Oyuncağı Seçerken Nelere Dikkat Etmeliyim? adlı içeriğimizden faydalanabilirsiniz.

Bebekler Uyku Arkadaşına Nasıl Alışır?

Kimi bebek tek başına uyurken kimisi de uyku problemi yaşıyor. Bu problemle başa çıkmaya yardımcı olması için bebeğin uyku arkadaşına alışması zaman alabiliyor. Aşağıdaki adımları takip ederek bebeğinizin uyku arkadaşına alışmasına yardımcı olabilirsiniz:

Bebeğinizin yaşına ve fiziksel özelliklerine göre bir uyku arkadaşı seçmelisiniz.
Bebeğinizin ilgili nesneyi keşfetmesine, koklamasına ve hissetmesine fırsat tanımalısınız.
Uyku arkadaşını uyuma süreci başta olmak üzere bir süre boyunca bebeğinizin yanında tutmalısınız. Bebeğinizin nesneyi sık sık göresi onunla bir bağ kurmasına yardımcı olacaktır.
Uyku arkadaşını bebeğinizin uyku rutinine yavaş yavaş dahil etmelisiniz. Örneğin; hafif bir ninni veya sakinleştirici bir müzik açarak bebeğin nesneyi uykuyla ilişkilendirmesine yardımcı olabilirsiniz.
Bebeğinizin huzursuz olduğu anlarda uyku arkadaşından destek alabilirsiniz. Böylece ona bu nesnenin güvenli ve rahatlatıcı olduğunu öğretebilirsiniz.

Uyku Arkadaşı Bağımlılık Yapar mı?

Happiest Baby adlı platformda yayınlanan uzman onaylı bir makaleye göre bebekler uyku arkadaşlarına bağlanıyor. Ancak bu bağlanmayı bağımlılık olarak nitelendirmemek gerekiyor. Bebekler uyku arkadaşlarını aileden biri gibi görüp güvenmeye eğilim gösteriyor. Yapılan araştırmalara göre uyku arkadaşının kaybolması veya zarar görmesi travmatik etki yaratabiliyor. Bu nedenle birden fazla uyku arkadaşı seçmek ve bu nesnelerin temizliğine özen göstermek iyi bir fikir olabilir.

Amerikan Pediatri Akademisi tarafından yayınlanan bir makaleye göre bebekler zamanla stresle başa çıkmak için olgunlaşıyor ve uyku arkadaşı ile parmak emme gibi alışkanlıkları bırakıyor. Herhangi bir nesnenin çocuğunuzda bağımlılık yarattığını düşünüyorsanız uzman bir pedagoğa danışabilirsiniz.

Uyku Arkadaşı için İsim Önerileri

Uyku arkadaşı için sevimli ve ilgi çekici hayvan isimleri ya da bebeğinizin dilinin dönmesine yatkın basit bir isim seçebilirsiniz. Örneğin;

Nunu, Lili, Mimi, Cici, Bobo, Pipo, Zuzu ve Pofu gibi kolay söylenebilen isimler tercih edebilirsiniz.
Peluş hayvan şeklindeki oyuncaklara direkt hayvanın ismini koyabilirsiniz. Örneğin; Ayıcık, Panda, Kuzu, Köpek ve Kedi olarak isimlendirmek uygun olabilir.
Uyku arkadaşını renk ve dokusuna göre de isimlendirebilirsiniz. Örneğin; kahverengi bir oyuncağa Fındık, yumuşak ve tüylü bir oyuncağa ise Pofuduk diyebilirsiniz.
Şeker, Boncuk, Minik, Maviş, Minnoş ya da Tonton gibi evcil hayvan isimleriyle de onun ilgisini çekebilirsiniz.

Çocuğunuzun uyku alışkanlıkları hakkında diğer önemli bilgiler için Çocuklarda Horlama ve Geniz Eti Büyümesi adlı içeriğimize de göz atabilirsiniz.

*Bu sayfada yer alan açıklamalar, sağlık tavsiyesi ve uyarı niteliği taşımamakta olup sadece bilgi edinimi amaçlıdır. Çocuğunuzun uyku düzeni gibi gelişimini doğrudan etkileyecek konularda herhangi bir karar almadan önce muhakkak uzman bir hekime danışmanız gerekmektedir.

Kaynaklar;