Kardeş Kıskançlığı Nasıl Önlenir?

Hayatının her döneminde birbirini koruyup kollayan; kıyafetlerini, oyuncaklarını ve mutluluklarını paylaşan çocuklar… İkinci doğumu planlayan her ebeveyn çocuğuna iyi bir arkadaş kazandırma hayalleriyle yola çıkıyor. Fakat kardeş de olsalar zaman zaman kıskançlık krizleri baş gösterebiliyor. Peki, bu durumda ebeveynler ne yapmalı?

Birçok ailede kardeş kıskançlığı annenin gebelik haberiyle birlikte baş gösteriyor. Nitekim aileye katılacak yeni bir bebek, evde pek çok dengenin değişmesine neden oluyor. Kimi çocuklar anne ve babanın ilgisini başka biriyle paylaşmak istemiyor. Bunun yanı sıra ebeveynler genellikle ikinci çocuklarının da ilk çocuklarına benzer huylara sahip olacağını düşünüyor. Fakat çoğu zaman durum bunun tam tersi oluyor.

İki veya daha fazla çocuk yetiştiren aileler genellikle her çocuğun kendine has özelliklere sahip olduğu gerçeğiyle yüzleşiyor. İki kardeşten biri sessiz ve sakin davranışlar sergilerken, diğeri hareketli olabiliyor veya öfke kontrolü konusunda sorunlar yaşayabiliyor. Bununla birlikte eve gelen yeni çocuk da ilk çocuğun davranışlarını olumlu veya olumsuz şekilde etkileyebiliyor. İlişkileri dengede tutmaya çalışsanız da çocuklar arasında kıskançlık, rekabet ve kızgınlık duyguları oluşması muhtemel.. Bu duygular beklendik olsa da kontrol altında tutmayı öğrenmek gerekiyor.

Kardeş Kıskançlığı Belirtileri Nelerdir?

T. C. Milli Eğitim Bakanlığı İstanbul Valiliği İl Millî Eğitim Müdürlüğünün hazırladığı Kardeş Kıskançlığı adlı broşüre göre bu durumun belirtileri annenin hamilelik döneminde baş gösteriyor. Çocuklar kardeşinin kendisinden daha çok sevileceği korkusuyla anne ve babasından eskisine kıyasla fazla ilgi ve sevgi talep etmeye başlıyor. Bu talepler, kimi zaman çocuğun huysuzlaşmasına, inatlaşmasına ve ihtiyacı olmasa dahi ebeveynlerinden yardım istemesine yol açabiliyor.

Kıskançlık nedeniyle çocukta emekleme, bebek gibi konuşma, biberon kullanma isteği, altına kaçırma veya parmak emme gibi belirtiler ortaya çıkabiliyor.
Okul çağındaki çocukların evden ayrılmayı reddetmesi de sık karşılaşılan belirtiler arasında. Özellikle okul çağındaki çocuklarda baş ağrısı, mide bulantısı, huzursuzluk ve isteksizlik gibi psikosomatik ve stres belirtileri gözlenebiliyor.
Bazı çocuklar da kıskançlıklarını kardeşlerine zarar vererek gösterebiliyor. Kardeşe vurma, oyuncağını kırma ve onu sevmediğini söylemek gibi saldırgan davranışlar sergileyebiliyor.
Kimi çocuklar ise kıskançlık duygularını kardeşine aşırı sevgi göstererek yaşıyor.

Kardeş Kıskançlığının Nedenleri Nelerdir?

İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğünün hazırladığı kaynağa göre, kardeş kıskançlığının temelinde sevilen kişileri bir başkasıyla paylaşmama isteği yatıyor. Çocuk o ana kadar yalnızca kendisine verilen ilgi ve sevginin kardeşine de yöneltileceğini bildiği için bu durumdan rahatsızlık duyabiliyor.

İlk çocuk, bebeğin bakıma muhtaç olduğunu anlamakta güçlük çekebiliyor. Bu nedenle annesinin bebekle daha çok ilgilenmesini anlamıyor. Bu durum çocukta kardeşinin daha çok sevildiği düşüncesine yol açabiliyor. Yenidoğan bebeği görmeye gelen akraba ve tanıdıkların yalnızca yenidoğanla ilgilenmesi de kıskançlığın pekişmesine sebep olabiliyor. Bununla birlikte anne ve babanın ilk çocuğa karşı tutumlarının değişmesi ve kıskançlık duygusunun hoş karşılanmaması ne yazık ki kıskançlığın artarak öfkeye ve üzüntüye dönüşmesine neden oluyor.

Kardeş Kıskançlığı Nasıl Önlenir?

Ebeveynler kardeş kıskançlığına doğrudan sebebiyet vermiyor. Ancak bu süreçte çocuklara karşı davranışları, bu kıskançlığın artmasına veya azalmasına neden olabiliyor. Ebeveynlerin ilk çocuğun rutinini mümkün olduğunca bozmaması ve yeni bir bebeğin evde neleri değiştireceğini basit bir dille çocuklarına aktarması öneriliyor.

Kardeş kıskançlığı belirtilerini önlemek için çocuklara adil davranmak gerekiyor. Fakat bunu çocukların karakterlerini göz önüne alarak yapmalısınız. Çocukların yaptığı hataya göre bazı durumlarda ilgiyle, bazı durumlarda disiplinle ilerlemeniz gerekiyor. Bunun için ne yapmış olurlarsa olsunlar öncelikle çocuklarınızı dinlemelisiniz. İlerleyen yıllarda kardeşler kavga ederse ikisini de ayrı ayrı dinleyip fikirlerine önem verdiğinizi ve taraf tutmadığınızı göstermelisiniz.

Yeni Doğan Kardeş Kıskançlığı Nasıl Önlenir?

Gebelik durumunu yakınlarınızla paylaşmadan önce çocuğunuza durumu en basit ve sevgi dolu bir dille aktarmalısınız.
Yenidoğan için yapılacak tüm hazırlıklara evdeki çocuğu da dahil etmelisiniz. Kıskanmaması için ona da bu süreçte hediyeler alabilirsiniz.
İlk çocuğun hayatında bir değişiklik yapacaksanız kardeşi doğmadan önce yapmalısınız. Okula başlama veya oyun gruplarına katılma gibi değişiklikleri gebelik haberini duyurmadan yapmalı ve çocuğa alışması için zaman tanımalısınız.
Doğum zamanı anne hastanedeyken evdeki çocukla ilgilenecek ve ona anne şefkati verecek birini çağırmalısınız. Çünkü çocuk, kardeşi için ihmal edildiğini düşünmemeli.

Kardeş Kıskançlığı Durumunda Ne Yapılmalı?

Kıskanan çocukla daha fazla ve nitelikli zaman geçirilmeli.
İlk çocuğun rutini mümkün olduğunca bozulmamalı.
Anne-baba arasında kardeş ve ilk çocuğun bakımına dair iş bölümü yapılmalı.
Bebeğin bakımı için çocuktan da yardım alınmalı.
Çocuğa geri plana itildiği hissettirilmemeli.

Kardeş Kıskançlığı Nelere Sebep Olur?

Daha önce belirttiğimiz üzere aileye yeni katılan bebeğin daha çok sevileceği düşüncesi kardeş kıskançlığına neden olabiliyor. Bu nedenle yenidoğanla neden daha çok ilgilenilmesi gerektiğini çocuğa mümkünse bir uzman eşliğinde anlatmak gerekiyor. Aksi takdirde kardeş kıskançlığı, çocuğun duygularını kontrol edememesine, huzursuz hissetmesine, öfke patlamasına veya ağlama krizlerine yol açabiliyor.

Kardeş Kıskançlığı Ne Zaman Geçer?

Kardeş kıskançlığı ebeveynlerin davranışlarına bağlı olarak yıllar boyu, hatta bir ömür dahi sürebiliyor. Bununla birlikte T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çocuk Yetiştirmede Temel Beceriler kitabına göre, genellikle 7 yaşından itibaren çocuklardaki yoğun kıskançlık belirtileri azalmaya başlıyor. Ebeveynlerin tüm çocuklarına karşı dikkatli davranması ve kıskançlığı körüklememesi gerekiyor.

Kardeşini Kıskanan Çocuğa Nasıl Davranılmalı?

Kardeşini kıskanan her çocuğa yaşına uygun olarak yaklaşmak gerekiyor. İki ila altı yaş arası, bebeklikten çocukluğa geçiş evresi olmakla beraber kıskançlığın en yoğun yaşandığı dönem olarak kabul ediliyor.

2 Yaşındaki Çocuğun Kardeş Psikolojisi Nasıl Olur?

İlgiye ve sevgiye muhtaç olan iki yaşındaki çocuğun kardeş psikolojisi, ebeveynler için zorlayıcı olabiliyor. Ancak aileye yeni bir bebek geldiği için onu geri plana atmamalı, fikirlerine ve tercihlerine saygı duymalısınız.

Kardeşini Kıskanan 3 Yaşındaki Çocuk Nasıl Hisseder?

Üç yaşındaki çocuğun kardeş psikolojisini olumlu bir şekilde desteklemek için çocuğun yaşının gerektirdiği aktivitelere öncelik vermelisiniz. Bu noktada anne yenidoğanla ilgilenirken, baba büyük çocukla ilgilenebilir. Bazı şeyleri kendi başına yapmasına izin vermeli, sorumluluk duygusunun getirdiği büyüklüğü ona hissettirmelisiniz.

Kardeşini Kıskanan 4 Yaşındaki Çocuğa Nasıl Davranılmalı?

4 yaşındaki çocuğun kardeş kıskançlığını gidermek için onu yaşıtlarıyla paylaşma temalı oyunlar oynamaya yönlendirebilirsiniz. Paylaşmanın ve sıra beklemenin ne olduğunu kardeşi vesilesiyle değil, yaşıtlarıyla kaliteli vakit geçirebilmek için öğrenmesi gerektiğini anlatabilirsiniz.

5 Yaşındaki Çocuğun Kardeş Kıskançlığı Nasıl Önlenir?

5 yaşındaki çocuğun kardeş kıskançlığını önlemek için onu gündelik işlerinize dahil edebilirsiniz. Mutfakta yemek hazırlarken size yardımcı olmasını isteyebilirsiniz. Tahta bıçakla yeşillik doğramasına, çorbaya tuz atmasına veya salataya yağ dökmesine izin verebilirsiniz. Bu sayede çocuğunuzla geçirdiğiniz saatleri artırabilir, yalnızca kardeşine zaman ayırmadığınızı; ona evde ve hayatınızda ihtiyacınız olduğunu gösterebilirsiniz.

Kardeşini Kıskanan 6 Yaşındaki Çocuğa Nasıl Yaklaşılmalı?

6 yaşındaki çocuğa kardeşinden dolayı okula başlamadığını net ve şefkatli bir şekilde açıklamalısınız. Bu yaştaki çocukların çabalarını ve başarılarını görmezden gelmemeli, onları ölçülü bir şekilde ödüllendirmelisiniz.

Kardeşler Kıskançlığı Normal midir?

Kardeş kıskançlığı aşırıya kaçmadığı sürece normal bir duygu olarak kabul ediliyor. Ancak çocuğunuzda şiddet eğilimi, içe kapanma veya gelişme geriliği gibi olağan dışı problemler görürseniz muhakkak bir uzmana danışmalısınız.

Kardeş Kıskançlığı Nedeniyle Ne Zaman Uzmana Danışmak Gerekir?

Kardeş Kıskançlığı Ne Zaman Geçer?

Mümkünse hamile kalmadan önce bir uzman desteği almalısınız. Her çocuğun kendine özgü bir karakteri olduğunu, bazı çocukların kardeş fikrine sıcak bakarken bazı çocukların ise buna mesafeli olduğunu unutmamak gerekiyor. Bir uzman eşliğinde çocuğun kardeş konusunda ne düşündüğünü öğrenmeniz ve onu kardeşli bir hayata hazırlamanız gerekiyor. Böylece ikinci çocuk dünyaya geldikten sonra büyük kıskançlık krizlerinin oluşmasını peşinen önleyebilirsiniz.

Elbette ki kardeş fikri çocuklarda yalnızca olumsuz duyguları tetiklemiyor.“Tek Çocuk mu? Kardeş mi?” içeriğimize göz atarak daha fazla fikir sahibi olabilirsiniz!

*Bu sayfada yer alan bilgiler, öneri ve uyarı mahiyetinde olmayıp yalnızca bilgilendirme amacıyla paylaşılmıştır. Bebek yağı kullanımı hakkında en doğru bilgi için çocuğunuzun sağlık durumunu takip eden hekime danışmanız gerekmektedir.

Kaynaklar;