Çocuk sahibi olmak isteyen fakat birtakım sebeplerle olamayan pek çok çift yıllardan beri tüp bebek yöntemine başvuruyor. Peki, sürekli kulağınıza çalınan tüp bebek sürecine dair siz neler biliyorsunuz?
Günümüzde evli çiftlerin birçoğu çekirdek ailelerine minik bir üye daha eklemek istiyor. Doğal yollarla çocuk sahibi olamayan veya genetik kusurlarını bebeklerine aktarmak istemeyen çiftler için tüp bebek yöntemi devreye giriyor. Doğurganlığa yardımcı olmanın yanı sıra tüp bebek tedavisinde bilinen bir genetik hastalık öyküsü için embriyoların daha gebelik olmadan seçilmesi ve çiftin sağlıklı bebek sahibi olması da amaçlanıyor. Tüp bebek yöntemine genellikle pek çok farklı tedavi denendikten sonra başvuruluyor.
Peki, ilk başarılı tüp bebek tedavisinin 1978 yılında İngiltere’de gerçekleştiğini biliyor muydunuz? Türkiye’de ise tüp bebek merkezi 1988 tarihinde kuruldu. 1989 senesinde de Türkiye’de bu yöntemle var olan ilk bebek dünyaya gözlerini açtı. Peki, her yıl binlerce çiftin başvurduğu tüp bebek tedavisi nasıl oluyor? Bu süreçte nelere dikkat etmek gerekiyor? Yanıtlar sayfanın devamında!
Tüp bebek ya da in vitro fertilizasyon (IVF), üremeye yardımcı olan bir biyolojik teknoloji. IVF ile bir kadının yumurtalıklarından yumurta alınarak laboratuvar ortamında erkeğin spermiyle dölleniyor. Bu döllenmiş yumurtaya embriyo deniyor. Embriyo daha sonra saklanmak üzere dondurulabiliyor veya anne adayının rahmine yerleştirilebiliyor.
1 yıl boyunca düzenli ve korumasız olarak cinsel ilişkiye giren çiftlerin çocuk sahibi olamaması durumunda bir sağlık kuruluşuna başvurmaları öneriliyor. Anne adayının yaşı 35’ten büyükse çiftlerin 1 yıllık süreci tamamlamadan 6 ayın sonunda sağlık çalışanlarından yardım alması tavsiye ediliyor. Doğal yollarla gebelik sağlanamaması yalnızca üreme organlarındaki sorunla ilgili olmuyor. Üreme organlarının yanı sıra hormonal düzenin ve stres seviyesinin kontrol altında olması, ayrıca pek çok farklı organın uyum içinde çalışması gerekiyor.
Çiftlerin tüp bebek tedavisine başlamadan önce varsa diğer rahatsızlıklarıyla ilgilenilmesi ve doğuma doğal yollarla yönlendirilmesi gerekiyor. Ayrıca çocuk sahibi olamayan pek çok çiftin öncelikle psikolojik yardım alması öneriliyor. |
Kadınlar normal şartlarda her adet döngüsü sırasında bir yumurta üretiyor. Ancak tüp bebek tedavisi için birden fazla yumurtaya ihtiyaç duyuluyor. Çünkü birden fazla yumurta kullanmak canlı bir embriyo geliştirme şansını artırıyor. Bu nedenle vücudun ürettiği yumurta sayısını artırmak için anne adayına doğurganlık ilaçları veriliyor. Bu süreçte doktorunuz yumurta üretimini izlemek ve yumurtaları alması gereken tarihi belirlemek için sizden düzenli aralıklarla kan testi isteyebilir ve ultrasonla gelişiminizi izleyebilir.
Tüp bebek tedavisi gerçekleştirilirken birtakım adımlar izleniyor:
Tüp bebek tedavisinde öncelikle hekimler çiftlerin evlilik hayatına dair bazı sorular sorabiliyor. Bu görüşme doğrultusunda hekim, gerekli gördüğü takdirde farklı alanlarda uzmanlaşan kişilerin de yardımına başvuruyor. Tüm şartlar yerinde ise tüp bebek tedavi süresi yaklaşık 6 ila 18 gün sürüyor. Bu sürenin ardından yaklaşık 10 gün sonra kan testi yardımıyla gebelik durumu öğrenilebiliyor.
Tüp bebek tedavisinin beş adımı bulunuyor.
Anne adayından birden fazla yumurta alınabilmesi için hormon tedavisine başlanıyor. Bu sayede anne adayının yumurta sayısının ve kalitesinin artırılması hedefleniyor. Bu işlem yaklaşık 10 gün sürüyor.
Yumurta toplama veya diğer adıyla foliküler aspirasyon işlemi, anestezi ile uygulanan cerrahi bir uygulamayı oluşturuyor. Doktor bir ultrason çubuğu yardımıyla çatlatma iğnesini uyguluyor. Bu işlemden yaklaşık olarak 36 saat sonra yumurtalar toplanabiliyor.
Baba adayının sperm örneği vermesi gerekiyor. Ardından spermler yumurtalarla bir araya getiriliyor. Eğer meni içerisinde sperm bulunamazsa yumurtalıklardan cerrahi yollarla sperm elde edilebiliyor.
Yumurta ve sperm hücrelerinin laboratuvar ortamında bir araya getirilerek döllenmesi bekleniyor.
Döllenme işleminden başarılı bir embriyo elde edilirse embriyo transferi işlemine başlanıyor. Bu embriyo anne adayının rahmine yerleştiriliyor. Tüm bu aşamaların ardından, çiftlerin yukarıda belirttiğimiz süre boyunca beklemesi gerekiyor.
Tüp bebek tedavisi için 35 yaş altı çiftlerin doğal yollarla 1 sene boyunca bebek sahibi olmayı denemiş olması gerekiyor. 35 yaş üstü çiftlerin ise 6 ay boyunca denemiş olması yeterli bulunuyor. İlk tüp bebek tedavisi başarısız olan çiftler yaklaşık 3 ay sonra yeniden tüp bebek tedavisine başvurabiliyor. Ancak bu süre zarfında ilk tedavinin neden başarılı olmadığı ve hangi noktalarda değişikliğe gidileceğinin de analiz edilmesi gerekiyor.
Tüp bebek tedavisi yalnızca doğal yollarla çocuk sahibi olamayan çiftlere uygulanıyor. Menopoz dönemine girmemiş tüm yetişkin kadınlar tüp bebek tedavisine başvurabiliyor. Ancak 40 yaşından itibaren gebelik şansı da azalmaya başlıyor.
Çiftler tüp bebek tedavisi için bir sağlık kuruluşuna başvurduğunda, doğal yollarla bebek sahibi olamamalarının altında yatan nedeni anlayabilmek ve başarılı bir tüp bebek tedavisi yürütebilmek için çeşitli testler uygulanıyor. Kadın ve erkeğe genel fiziksel muayene yapılıyor. Tıbbi geçmiş kayıtları incelenerek geçirilen hastalıklar, tedavi süreçleri ve kullandıkları ilaçlar hakkında bilgi toplanıyor.
Erkeklere Uygulanan Testler:
Kadınlara Uygulanan Testler:
Tüp bebek tedavisinin başarı oranı anne ve baba adayının sağlık durumuna ve yaşlarına bağlı olarak değişiklik gösteriyor. Genç yaştaki çiftlerin tüp bebek tedavilerinde daha yüksek başarı oranı kaydediliyor. Human Fertilisation & Embryology Authority verilerine göre özellikle anne adayının yaşı 20 ila 30 aralığındaysa ilk tüp bebek denemesindeki başarı oranı yaklaşık yüzde 35 ila 50 olarak kabul ediliyor. 35 yaş üzeri kadınlarda bu oran yüzde 25 civarına düşerken, 38 ila 40 yaş aralığında yüzde 15’e kadar gerileyebiliyor. 40 yaş üstü kadınlarda ise tüp bebek başarı oranı yüzde 5 oranına kadar düşüş gösteriyor.
Human Fertilisation & Embryology Authority verilerine göre doğurganlık tedavileri genellikle güvenli kabul ediliyor. Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesi verilerine göre tüp bebek tedavisinde karşılaşılabilecek bazı riskler bulunuyor:
Bu risklerin yanı sıra tüp bebek tedavisinde anne adayının rahmine birden fazla embriyo transfer edildiği takdirde çoklu doğum ihtimali artıyor. Doğal yollarla gelişen çoğul hamileliklerde olduğu gibi tüp bebek tedavisiyle gerçekleştirilen çoğul hamileliklerde de erken doğum riski daha yüksek oluyor.
Tüp bebek tedavi fiyatı çiftlerin yaşına, sağlık durumlarına ve gittikleri hastaneye göre değişiklik gösterebiliyor. Sosyal Güvenlik Kurumu da gerekli şartların yerine getirilmesi durumunda, en fazla üç denemeyle sınırlı olmak üzere tedaviyi karşılıyor. Şartlar şu şekilde:
Özetle; tüp bebek tedavisine başvurmak isteyen çiftlerin öncelikle genel fiziksel sağlık ve psikolojik sağlık kontrollerini yaptırması gerekiyor. Yaşı ve finansal durumu elveren çiftler doktorların yönlendirmesi doğrultusunda birden fazla kez tüp bebek tedavisine başvurabiliyor. |
*Bu sayfada yer alan bilgiler, öneri ve uyarı mahiyetinde olmayıp yalnızca bilgilendirme amacıyla paylaşılmıştır. Tüp bebek tedavisi hakkında en doğru bilgi için kadın doğum uzmanınıza danışmanız gerekmektedir.
Kaynaklar;