Emzirme ve Süt Miktarında Sorunlar

Annelerin süt miktarı hem fizyolojik hem de psikolojik sebeplere bağlı olarak değişebiliyor. Yetersiz süt üretimi kadar, fazla miktarda süt salgılanması da birtakım zorlukla karşılaşmasına neden oluyor.

Bilindiği üzere anne sütü, bebeklerin ideal şekilde beslenmesi için en gerekli besin kaynağı. Fakat bazı sebepler dolayısıyla pek çok anne yeterli miktarda süt salgılayamıyor. Yeterli miktarda anne sütü alamayan bebekler, birçok sağlık problemi riskiyle karşı karşıya geliyor. Anne sütü yetersiz kaldığında hangi sorunlarla karşılaşılabilir ve anne sütünü artırmak için neler yapılabilir, hazırsanız anlatmaya başlıyoruz!

Bir Bebeğin Günlük Süt İhtiyacı Ne Kadardır?

İrlanda kamu sağlığı hizmetleri yürütücüsü Health Service Executive (HSE) tarafından paylaşılan makaleye göre, bebeklerin süt ihtiyacı büyüdükçe artıyor. Makalede, yenidoğan bebeklerin günlük çoğunlukla 30 ila 60 mililitre (ml) arasında süte ihtiyaç duyduğu paylaşılıyor. Mideleri çok küçük olduğu için hızlı bir şekilde doyan yenidoğan bebeklerin, 4 ila 5 haftanın sonunda yaklaşık 90 ila 120 ml arasında süte ihtiyaç duymaya başladıkları aktarılıyor.

4-5 haftanın ardından bebeklerin günlük süt alımının önemli oranda artacağı; altıncı aydan sonra ise yavaş yavaş azaldığı aktarılıyor. Fakat her bebeğin gelişim süreci farklı olduğundan bebeğinizin günlük süt ihtiyacını mutlaka doktorunuza danışarak belirlemelisiniz. Kendi tercihinizle bebeğinize olması gerekenden daha az ya da daha çok süt vermemelisiniz.

Bir Anne Günlük Ortalama Ne Kadar Süt Salgılar?

Türkiye Cumhuriyeti (T.C.) Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü tarafından paylaşılan bir kaynağa göre, bir anne günde ortalama 700 ila 800 ml süt salgılıyor. Annenin bu sütü salgılamak için gerekli olan enerji ve besin öğelerini emzirme döneminde mutlaka karşılaması gerekiyor. Aksi takdirde salgılanan günlük süt miktarı azalacağı için bu durum bebeğin ideal şekilde beslenmesi konusunda zorluk yaratabilir. Eğer sütünüz yetersiz geliyorsa olası problemlerin önüne geçmek için mutlaka hekime danışmalısınız.

Aynı makalede, emzirme döneminde süt üretimi için gerekli olan enerjinin iki kaynaktan sağlandığı paylaşılıyor: Gebelik döneminde vücut yağı olarak depolanan enerji ve günlük öğün tüketimi yoluyla besin gruplarından gelen enerji. Bu sebeple annelerin hem hamilelik hem de emzirme döneminde sağlıklı beslenme alışkanlıklarını sürdürülmesi ve gerekiyorsa uzman onayıyla ek takviye alması gündeme geliyor.

Anne Yetersiz Süt Salgılarsa Neler Yaşanabilir?

Emzirme üzerine eğitimler düzenleyen sivil toplum kuruluşu La Leche League International (LLL) tarafından yayınlanan bir kaynağa göre, annenin yetersiz süt salgılaması durumunda aşağıdaki sorunlar meydana gelebiliyor:

Anne sütü yetersiz kaldığında bebek doğal olarak iyi beslenemiyor. Bu durumda bebek ihtiyaç duyduğu vitamin ve mineralleri olması gerektiği şekilde karşılayamıyor. Bu sorunun devam etmesi durumunda bebeğin gelişimiyle ilgili problemler meydana gelebiliyor.
Yetersiz anne sütü sebebiyle bebeğin kilo alması zorlaşabiliyor. Bu durumda ise farklı sağlık sorunlarının oluşma riski artabiliyor. Bebeklerin ideal kilo alım aralığının haftalık 155 ila 240 gram arasında olduğu paylaşılıyor.
Yeteri kadar anne sütü alamayan bebeklerin enerjisi normalden çok daha düşük oluyor. Bu durumda bebekler sürekli olarak uykulu ve uyuşuk hale gelebiliyor. Öyle ki yetersiz anne sütü alan bebekler, enerji düşüklüğü sebebiyle bir seferde 4 saat veya daha fazla uyku uyuyabiliyor.
Bebek memeyi emmeye çalıştığında yeterli sütün olmaması hem anneyi hem de bebeği zorluyor. Meme emmek için uğraşan bebek, başarısız olduğunda yorularak doyamadan uykuya dalabiliyor.
Yeterli anne sütü alamayan bebeklerde kabızlık problemi de görülebiliyor. Bu durum bebeğin sindirim sistemi için problem teşkil ediyor. Anne sütüyle beslenen bebeğin 4 günlükken bile günde 3-4 kez kaka yapması gerektiği belirtiliyor.

Emzirirken Süt Miktarı Nasıl Artırılabilir?

Hem T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından paylaşılan ilgili kaynakta hem de global sağlık sitesi Healthline tarafından yayınlanan bir makalede, anne sütünü artırmak için ne yapmalı sorusu aşağıdaki gibi yanıtlanıyor:

Anne sütü üretimi için günlük yeterli miktarda su tüketmek büyük önem taşıyor. Kiloya göre değişebilmekle birlikte, emziren bir annenin günde 8-12 bardak sıvı alması gerektiği paylaşılıyor.
Emzirme döneminde su tüketiminin yanı sıra besin değeri yüksek süt ve doğal meyve suyu gibi içeceklerin de beslenmeye dahil edilmesi gerekiyor. Süt tüketimi anneye kalsiyum, meyve suları ise C vitamini desteği sağlıyor.
Emziren annelerin zayıflama diyeti yapmaması gerekiyor. Bu dönemde annenin günlük kalori alımı 1800 kalori altına düşerse vücut gerekli olan besin öğeleri yeterli düzeyde karşılanamıyor. (Tabii bu değer annenin fizyolojik durumuna göre değişebilir.) Bu sebeple annelerin süt miktarını artırmak için dengeli ve düzenli beslenmesi kritik önem arz ediyor.
Vücudun süt üretme düzeyi emzirme sıklığına göre artıyor. Bu sebeple bebek ne kadar çok emzirilirse anne sütünün miktarı da o kadar artış gösterebiliyor. Fakat elbette bunu sağlamak için bebeği tokken ya da istemediği halde beslememek gerekiyor.
Bebeği emzirdikten sonra bir miktar süt sağmak da süt miktarını artırmaya yardımcı olabiliyor.
Doktor onayı aldıktan sonra anne sütünü artırmaya yardımcı gıdalar da beslenmeye dahil edilebilir. Sarımsak ve zencefil gibi besinlerin anne sütünü artırmaya yardımcı olabileceği belirtiliyor. Fakat her ne kadar doğal olsalar da emzirme döneminde tüketilen her gıdayı alerji vb. riskler açısından değerlendirmek gerekiyor.
Son olarak, halihazırda az olan süt miktarının daha da azalmaması için alkol ve sigara kullanımından kaçınmak büyük önem taşıyor!

Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı tarafından yayınlanan bir makalede, anne sütü miktarı üzerinde annenin yaşam kalitesi ve stres seviyesinin de etkili olduğu paylaşılıyor. Bu sebeple süt miktarını artırmak için annenin bol bol uyuyup dinlenmesi ve kendisini rahatlatacak akvitelere yönelmesi gerektiği ifade ediliyor. Annenin hem vücuduna hem de göğüslerine masaj yapmanın rahatlama hissi ve süt üretimini teşvik etme konusunda faydalı olabileceği aktarılıyor.

Memede Süt Birikmesi (Angorjman) Nedir?

Memede süt birikmesi (angorjman), süt kanallarında çok fazla anne sütü birikmesi sonucunda memelerin sert, şiş ve ağrılı bir hale gelmesi durumunu anlatıyor. Ebeveynlik ve çocuk sağlığı üzerine makaleler paylaşılan Very Well Family isimli sitede yayınlanan bir makaleye göre, memede süt birikmesi durumu sıklıkla anne sütünün ilk geldiği dönemlerde, yani doğumdan sonraki ilk zamanlarda görülüyor. Memede süt birikmesi hem anneyi hem de bebeği olumsuz etkileyebiliyor. Bu durumda anneyi rahatlatmak için bebeği sık sık emzirmek ya da fazla sütü sağmak gerekiyor.

Very Well Family isimli sitedeki kaynağa göre, memede süt birikmesi durumu pek çok sebebe bağlı olarak ortaya çıkabiliyor. Süt ateşi, meme enfeksiyonu, meme ucu çatlağı gibi durumlar memede fazla miktarda süt birikmesine neden olabilir. Biyolojik yatkınlıklar, aşırı göğüs pompası kullanımı, bazı ilaçlar ve göğüs implantları da angorjmana sebebiyet verebiliyor. Memede süt birikmesi durumu yaşayan annelerin en doğru tedavi yöntemi için mutlaka uzman bir doktorla görüşmesi gerekiyor.

Pek çok yöntem denemenize rağmen sütünüzün miktarınızı artıramadıysanız -doktorunuzun onayıyla birlikte- bebeğinizi devam sütüyle beslemeye başlayabilirsiniz. Devam sütü hakkında detaylı bilgi almak için “Devam Sütü Hangi Durumlarda Verilmeli?” isimli içeriğimizi okuyabilirsiniz.

*Bu sayfada yer alan bilgiler, doktorunuzun ya da bir sağlık hizmetleri uzmanının verdiği önerilerin yerine geçmemelidir. Emzirme ve süt miktarında sorunlar hakkında en doğru bilgiyi edinmek için mutlaka bir uzmana danışmanız gerekmektedir.

Kaynaklar;